تهیه شده توسط: مهرناز بختیاری
در سال های اخیر تعداد پناهجویان زنان ایرانی به ترکیه به دلایل مختلف اجتماعی-سیاسی افزایش چشمگیری داشته است. این زنان در تلاش برای بازسازی زندگی خود و یافتن امنیت و ثبات در یک کشور خارجی با چالش های متعددی روبرو هستند. هدف این مقاله روشن کردن تجربیات و مبارزات زنان ایرانی در ترکیه و همچنین نقش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در ارائه کمک و حمایت از این افراد آسیب‌پذیر است.
چالش های پیش روی زنان پناهنده ایرانی
زنان پناهنده ایرانی پس از ورود به ترکیه، با چالش‌های بی‌شماری مواجه می‌شوند که از تامین سرپناه و شغل گرفته تا دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و آموزش را شامل می‌شود. موانع زبانی اغلب مانع مهمی است و برقراری ارتباط و ادغام این زنان در جامعه را دشوار می کند. تبعیض و به حاشیه راندن به مصیبت آنها می افزاید، زیرا آنها بر اساس وضعیت پناهندگی و جنسیت خود با انگ انگی مواجه می شوند.
یافتن مسکن امن برای بسیاری از زنان پناهنده ایرانی یک نگرانی مبرم است. از آنجایی که آنها فاقد شبکه‌های اجتماعی و منابع مالی هستند، اغلب در خانه‌های شلوغ و نامرغوب قرار می‌گیرند و امنیت و رفاه آنها را به خطر می‌اندازند. علاوه بر این، فقدان اسناد قانونی توانایی آنها را برای اجاره مسکن رسمی پیچیده می کند و آنها را مجبور به سکونتگاه های غیررسمی یا حتی بی خانمانی می کند.
دسترسی به خدمات اولیه مراقبت‌های بهداشتی یکی دیگر از چالش‌های بزرگی است که زنان پناهنده ایرانی با آن مواجه هستند. منابع مالی محدود توانایی آنها را برای پرداخت مراقبت‌های پزشکی محدود می کند و آنها را در برابر بیماری های درمان نشده و شرایط مزمن آسیب پذیر می کند. علاوه بر این، موانع فرهنگی و زبانی آنها را از هدایت موثر سیستم مراقبت‌های بهداشتی باز می‌دارد و نابرابری‌های مراقبت‌های بهداشتی را تشدید می‌کند.
فرصت های تحصیلی برای زنان پناهنده در ترکیه نیز محدود است. بسیاری از پناهندگان زن ایرانی قادر به ادامه تحصیل یا یافتن شغل مناسب نیستند و این امر مانع از شانس ادغام اجتماعی و استقلال اقتصادی آنها می شود. بدون دسترسی به آموزش و آموزش حرفه ای، آنها در یک چرخه دائمی آسیب پذیری و وابستگی باقی می مانند.
نقش UNHCR در حمایت از زنان پناهنده ایرانی
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) نقش مهمی در ارائه کمک و حمایت از زنان پناهنده ایرانی در ترکیه ایفا می کند. از طریق همکاری با سازمان های غیر دولتی محلی و دولت ترکیه، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل به این افراد حمایت و راهنمایی می کند. یکی از وظایف اصلی آنها انجام نیازسنجی جامع و فراهم کردن دسترسی به کمک های حقوقی برای پناهندگان است که آنها را قادر می سازد اسناد لازم را به دست آورند و به خدمات ضروری دسترسی پیدا کنند.
علاوه بر این، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای بهبود شرایط زندگی زنان پناهنده ایرانی در ترکیه تلاش می کند. از طریق برنامه‌های مختلف، آنها حمایت مالی و حمایت از گزینه‌های اقامتی بهبود یافته، تضمین یک محیط زندگی امن و با عزت برای این افراد آسیب‌پذیر را ارائه می‌کنند. علاوه بر این، این سازمان با مشارکت با کلینیک ها و بیمارستان های محلی، دسترسی به خدمات مراقبت های بهداشتی را تسهیل می کند و اطمینان حاصل می کند که نیازهای پزشکی زنان پناهنده برآورده می شود.
از نظر آموزش، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از طرح هایی با هدف افزایش دسترسی زنان پناهنده به مدرسه حمایت می کند. این سازمان با همکاری با مؤسسات آموزشی و اجرای برنامه‌های آموزشی مبتنی بر جامعه، تلاش می‌کند تا فرصت کسب دانش و مهارت را برای زنان پناهنده ایرانی فراهم کند و آنها را در جهت خودکفایی و ادغام در جامعه توانمند سازد.
مبارزات زنان ایرانی پناهجو در ترکیه بسیار زیاد است، از یافتن سرپناه و شغل امن گرفته تا دسترسی به مراقبت های بهداشتی و آموزش. با این حال، مداخلات و خدمات پشتیبانی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل بارقه‌ای از امید را در این سفر چالش برانگیز ارائه می‌دهد. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل با رسیدگی به نیازهای این زنان آسیب پذیر و دفاع از حقوق آنها، نقشی حیاتی در کمک به امنیت، ثبات و در نهایت ادغام آنها در جامعه ترکیه ایفا می کند. برای جامعه بین‌المللی ضروری است که چالش‌های منحصربه‌فرد پیش روی زنان پناهنده ایرانی در ترکیه را بشناسد و به حمایت از تلاش‌های با هدف تضمین آینده‌ای روشن‌تر برای آنها ادامه دهد.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) نقشی اساسی در تضمین امنیت و رفاه این زنان آسیب پذیر در طول مدت اقامتشان در ترکیه ایفا می کند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد با همکاری سازمان های مختلف، حمایت های ضروری از جمله سرپناه، مراقبت های بهداشتی، و کمک های قانونی را ارائه می کند.
زنان ایرانی اغلب به دلایل مختلف از جمله آزار و اذیت سیاسی، تبعیض مذهبی و خشونت مبتنی بر جنسیت از ایران فرار می کنند. هنجارهای اجتماعی و فرهنگی سختگیرانه ای که در ایران بر زنان تحمیل شده است، آزادی آنها را محدود می کند و حقوق اولیه انسانی و فرصت های رشد شخصی را از آنها سلب می کند. بسیاری از این زنان برای دنبال کردن رویاهای خود، به چالش کشیدن وضعیت موجود یا مبارزه برای برابری با عواقب شدیدی روبرو هستند.
ترکیه با بیش از 3.6 میلیون نفر در داخل مرزهای این کشور میزبان بزرگترین جمعیت پناهنده در جهان است. در میان این پناهندگان، زنان ایرانی جایگاه منحصربه‌فردی پیدا کرده‌اند و جوامع و شبکه‌های حمایتی خود را برای عبور از چالش‌هایی که با آن روبرو هستند تشکیل داده‌اند. این جوامع به فضای امنی تبدیل شده اند که می توانند تجربیات خود را به اشتراک بگذارند، حمایت عاطفی ارائه دهند و میراث فرهنگی خود را حفظ کنند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل همراه با شرکای غیردولتی مختلف، تلاش می کند تا نیازهای خاص این زنان آسیب پذیر را برآورده سازد. آنها خستگی ناپذیر برای توانمندسازی آنها از طریق برنامه های آموزشی، آموزش حرفه ای و دسترسی به فرصت های شغلی تلاش می کنند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در نظر دارد با تجهیز آنها به مهارت های لازم به این زنان کمک کند تا زندگی خود را با عزت و استقلال بازسازی کنند.
با این حال، علیرغم تلاش های کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و سایر سازمان ها، زنان پناهنده ایرانی در ترکیه همچنان با چالش های مهمی روبرو هستند. موانع زبانی، تفاوت‌های فرهنگی و منابع محدود، ادغام در جامعه ترکیه را به یک کار بزرگ تبدیل کرده است. بسیاری از زنان برای یافتن مسکن مناسب، شغل ایمن، یا دسترسی به خدمات بهداشتی با مشکل مواجه هستند.
علاوه بر این، زنان ایرانی در ترکیه نیز در معرض استثمار و سوء استفاده قرار دارند. شبکه های قاچاق انسان اغلب این زنان را هدف قرار می دهند و از موقعیت های ناامیدکننده آنها سوء استفاده می کنند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد با مقامات محلی و سازمان های مجری قانون برای مبارزه با قاچاق انسان و حمایت از این زنان همکاری نزدیک دارد.
برای رسیدگی به این مسائل پیچیده، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد از بهبود سیاست ها و چارچوب های قانونی حمایت می کند که از حقوق زنان پناهنده ایرانی در ترکیه حمایت می کند. آنها با دولت ترکیه همکاری می کنند تا روند پناهندگی را بهبود ببخشند و از یک روند عادلانه و کارآمد برای این زنان برای به دست آوردن وضعیت قانونی و دسترسی به حقوق خود اطمینان حاصل کنند.
در حالی که ترکیه پناهگاهی برای بسیاری از زنان ایرانی فراهم می کند، اما هدف نهایی اسکان مجدد در کشور ثالثی است که در آن آنها بتوانند آینده ای عاری از ترس و ظلم بسازند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در تسهیل این فرآیند، شناسایی فرصت های اسکان مجدد و حمایت از جابجایی این زنان به کشورهایی که می توانند در امنیت و عزت زندگی کنند، نقش مهمی ایفا می کند.
سفر زنان ایرانی پناهجو به ترکیه با چالش هایی همراه است، اما با حمایت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و سازمان های مختلف، امید به آینده ای بهتر دارند. این زنان شجاع به سرپیچی از شانس ادامه می دهند و برای حقوق خود و حقوق هموطنان پناهنده خود مبارزه می کنند. انعطاف پذیری و اراده آنها گواهی بر قدرت روح انسانی و اشتیاق جهانی برای آزادی و برابری است.
*این گزارش خبری با حمایت روزنامه نگاران برای حقوق بشر «JHR» تهیه شده است.
