افغانستاننگاه‌ها

سرنوشت تلخ افغانستان

بیست سال جنگ و بیش از دو تریلیون دلار هزینه آمریکا در افغانستان به سود چه کسانی بود؟

جنگ بیست ساله افغانستان (۲۰۰۱ – ۲۰۲۱)، که طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا نام گرفته، به پایان خود نزدیک شده با نتایجی بکلی مغایر با آنچه در آغاز تصور می‌رفت. گزارش آوریل ۲۰۲۱ پروژه «هزینه‌های جنگ» دانشگاه براون هزینه این جنگ را برای دولت آمریکا ۲۲۶۱ تریلیون دلار ارزیابی کرده است. طبق این گزارش، جنگ افغانستان به بهای جان حدود ۲۴۱ هزار انسان تمام شد که بیش از ۷۱ هزار نفر آن مردم غیرنظامی، ۶۳۸۴ نفر آن نظامیان و پیمانکاران آمریکایی، ۱۱۴۴ نفر نظامیان متحد آمریکا و ۶۸۵ نفر خبرنگاران و کارکنان نهادهای بشردوستانه بودند.

سیاست بیست ساله اخیر آمریکا در منطقه خاورمیانه با حادثه عجیب ۱۱ سپتامبر۲۰۰۱ آغاز شد و «دوران جنگ با تروریسم» جرج بوش- تونی بلر را جایگزین دوران ۴۵ ساله «جنگ سرد» کرد. صرفنظر از شعارها و ادعاها، هدف واقعی این استراتژی جدید، مانند «دوران جنگ سرد»، تأمین منافع مالی کانون‌هایی بود که ژنرال آیزنهاور در نطق تودیعش (۱۷ژانویه ۱۹۶۱)‌ آن را «مجتمع نظامی- صنعتی» نامید و از خطر آن برای آینده جامعه آمریکایی گفت. «جنگ سرد» قریب به ۹ تریلیون دلار از پول مالیات‌دهندگان آمریکایی را به جیب این کانون‌ها ریخت و «جنگ با ترور» حدود ۷ تریلیون دلار را. اکنون بنظر می‌رسد «دوران جنگ با ترور» به پایان راه خود رسیده و تداوم آن ممکن نیست ولی شاید در آینده همان کانون‌ها دوران سومی را به شکلی جدید آغاز کنند.

این چپاول ثروت مردم آمریکا با نقش فعال کانون‌های مالی- سیاسی بریتانیا بوده و هست که از سده شانزدهم میلادی سیاست ارتزاق از طریق جنگ‌افروزی را دنبال می‌کرده‌اند. هم در دوران ۴۵ ساله «جنگ سرد» و هم در دوران ۲۰ ساله «جنگ با ترور» این کانون‌های بریتانیایی شرکا و سودبرندگان مهم پیمان‌های نظامی آمریکا بودند و درگیر دسیسه‌های اطلاعاتی پیچیده برای تحقق این امر.

رفتاری که در بیست ساله اخیر با افغانستان شد در این چارچوب قابل تحلیل است. بیش از دو تریلیون دلاری که هزینه جنگ افغانستان شد اگر صرف توسعه و آبادانی و رفاه مردم این سرزمین شده بود، چهره اجتماعی و سیاسی افغانستان دگرگون می‌شد و زمینه را برای موجودیت و گسترش پدیده «طالبان» کاهش می‌داد. این امر را عقل سلیم می‌فهمید ولی چنین نکردند زیرا هدف چیز دیگری بود.

اکنون با پیروزی نهایی قریب‌الوقوع طالبان تنها می‌توان امید داشت که بتدریج الزامات حکومت‌گری این جریان را به سوی رفتارهای معتدل‌تر سوق دهد.

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا