دهها طرح برای نشست استانبول در سپیدار جمعآوری شد؛ طرح طالبان چیست؟
در حالی که شورای عالی مصالحه در قصر سپیدار از مواصلت بیش از سی طرح به شمول طرح رئیس جمهور غنی سخن گفته است که کار برای توحید این طرح ها و ارائۀ طرح واحد در نشست استنابول ادامه دارد، اشرف غنی دیروز هنگام توضیح طرح خود هیچ اشاره ای به سایر طرح ها نکرد و از ادغام طرح خودش با سایر طرح ها و ایجاد طرح واحد چیزی نگفت.
اشرف غنی به طرح خودش با در نظر داشت قانون اساسی تاکید کرد، تدویر لویه جرگه برای تایید توافق بر مبنای این طرح را ضروری دانست، برای شرکت در نشست ترکیه آمادگی نشان داد و با لحن مختص به خودش با احساسات و عصبانیت گفت:
«هیچ کس فکر این را نکند که رئیس جمهور منتخب تان استعفا می کند و یا تن به یک معاهدۀ ننگین می دهد. انتخابات را پیش بیاورید تا به زود ترین فرصت بصورت مشروع به اساس ارادۀ مردم ما اقتدار ملی را تحویل بدهیم.»
با توجه به موضع اشرف غنی این پرسش به میان می آید که سرنوشت سی طرح دیگر و کار شورای عالی مصالحه در قصر سپیدار برای ایجاد یک طرح واحد از این میان این طرح ها چه می شود؟
طرح زلمی خلیلزاد به عنوان طرح امریکایی ها که قبلاً در اختیار دولت افغانستان و برخی چهره ها و گروه های سیاسی گذاشته شد، در کجای این طرح ها قرار دارد؟
طالبان چه می گویند و موقف امریکایی ها در برابر طرح غنی و ده ها طرح دیگر و یا طرح واحد شورای عالی مصالحه چه خواهد بود؟
موضع سایر بازیگران منطقه ای میدان افغانستان و سازمان ملل متحد در این بگو مگو ها و کشمکش ها بر سر طرح صلح چیست؟
این احتمال بسیار بسیار ضعیف به نظر می رسد که شورای عالی مصالحه در قصر سپیدار طرح ارگ و غنی را وارد ده ها طرح دیگر بسازد و از مجموع آنها طرح واحدی را به نشست استانبول ببرد. ممکن است این شورا طرح غنی را به عنوان طرح رئیس جمهور و طرح حکومت بصورت جدا گانه و به عنوان طرح اول به این نشست ارائه کند و یک طرح دیگر از سایر طرح ها به عنوان طرح بدیل و جایگزین مجلس استانبول ببرد. به نظر می رسد که در طرح بدیل، طرح امریکایی ها یا طرح ارائه شده از سوی خلیلزاد نقش اصلی را داشته باشد که طرح واحد بر مبنای آن ساخته شود.
بدین ترتیب هیئات جمهوری اسلامی افغانستان در نشست استانبول با دو طرح خواهد رفت:
1 – طرح غنی و ارگ به عنوان طرح اول
2 – طرح سپدار و شورای عالی مصالحه به عنوان طرح بدیل مبتنی بر طرح امریکا در جهت تشکیل دولت مشترک یا دولت انتقالی صلح.
طرح طالبان چیست؟
طرح طالبان، موافقت نامۀ دوحه و تطبیق بند های آن موافقت نامه است. طالبان طرح رئیس جمهور غنی را در برگزاری انتخابات زود رس رد کرده و غیر عملی خوانده اند. در مورد طرح امریکایی ها و سایر طرح های که در قصر سپیدار بحث می شود، ابراز نظری نکرده اند. آنها بر مبنای موافقت نامۀ دوحه بروی سه نکته تاکید دارند:
1 – خروج کامل قوای امریکایی و ناتو
2 – رهایی زندانی ها و رفع تحریم علیه افراد شان
3 – توافق و تشکیل نظام اسلامی پسا مذاکرات که در موافقت نامۀ دوحه ذکر شده است.
اگر نشست ترکیه به نتیجه نرسد، اشرف غنی دولت مشترک یا دولت انتقالی صلح و هر نام دیگر را که به کنار رفتن او بدون برگزاری انتخابات بینجامد، نپذیرد، امریکایی ها چه تصمیم خواهند گرفت؟
شورای عالی مصالحه در قصر سپیدار که فکر می کند گفتگو و توافق صلح را در رهبری و مدیریت خود دارد، چه اقدامی خواهد کرد؟
آیا شورای عالی مصالحه توافق صلح را بر مبنای طرحی که غنی با آن مخالف باشد و طالبان و امریکایی ها با آن موافقت نشان دهند، امضا خواهد کرد؟
به نظر میرسد که اشرف غنی از قبل این اما و اگر ها و احتمالات را مد نظر داشته است. او اخیراً با گماشتن افراد مورد اعتماد خود در وزارت داخله، دفاع و ریاست امنیت، این نهادهای نظامی و امنیتی را تحت کنترل و مدیریت انحصاری خود در آورد. زندانی های طالبان در اختیار او به عنوان رئیس دولت افغانستان قرار دارد که می تواند از آنها در بده و بستان های خود بهره بگیرد.
آیا امریکایی ها غنی را با زور و فشار از ارگ بیرون خواهند کرد تا طرح خود را عملی کنند؟
آنچه که برای صلح و به خصوص صلح پایدار در افغانستان مهم است، اجماع همسایگان افغانستان، همسویی و اجماع منطقه ای و بین المللی برای صلح، تضمین آیندۀ صلح و تامین هزینۀ فرآیند صلح در تمام مراحل بعدی از سوی این تضمین کنندگان، می باشد. در غیر آن، امید به صلح، امید کاذبی بیش نیست.