نشست وین؛ آیا مقاومت علیه طالبان وارد مرحله جدید میشود؟
شماری از شخصیتهای سیاسی مخالف طالبان، در نشستی در شهر وین، پایتخت اتریش، گردهم آمدهاند تا وضعیت افغانستان، چالشها و راه حلها را بررسی کنند.
در این نشست که به همکاری «انیستیتوت امور بین المللی اتریش» برگزار شده است، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان، رحمت الله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، رنگین دادفر اسپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی و وزیر پیشین خارجه، زلمی رسول، وزیر پیشین خارجه، فوزیه کوفی و شکریه بارکزی، نمایندگان پیشین مجلس و شماری دیگر از چهرههای سیاسی مخالف طالبان حضور دارند.
این نشست پشت درهای بسته آغاز شده است و گفته میشود که سه روز ادامه خواهد داشت. تاکنون از جزئیات این نشست اطلاعاتی در دست نیست، اما این برای اولین بار است که شماری از چهرههای سیاسی مخالف طالبان در یکی از کشورهای اروپایی، گردهم جمع میشوند.
نشست وین در حالی برگزار شده است که این روزها جنگ در پنجشیر بین نیروهای جبهه مقاومت ملی و طالبان شدت گرفته است و شماری از فرماندههان ارشد دو طرف در روزهای اخیر کشته شدهاند.
از تسلط طالبان بر افغانستان، بیش از یک سال میگذرد، اما گروههای سیاسی مخالف طالبان در این مدت، از نبود انسجام سیاسی و نظامی و عدم تعریف اهداف و چشم انداز مشترک، رنج بردهاند.
نبود انسجام سیاسی
از زمان تسلط طالبان بر افغانستان تاکنون چندین جبهه سیاسی و نظامی، اعلام کردهاند که علیه گروه طالبان دست به مقاومت سیاسی و نظامی میزنند.
جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود، فرزند احمد شاه مسعود و شورای عالی مقاومت ملی برای نجات با عضویت شماری از برجستهترین رهبران و چهرههای سیاسی افغانستان، جبهه آزادگان و شماری دیگر از جبهات، در مدت یک سال گذشته ابراز وجود کردهاند.
این گروهها خواستار ایجاد «حکومت همه شمول» و «تمرکز زدایی از قدرت» در افغانستان هستند و «امارت اسلامی» طالبان را به عنوان یک نظام سیاسی در افغانستان نمیپذیرند و طرفدار ساختاری مبتنی بر آرای مردم هستند.
از میان این گروهها، جبهه مقاومت ملی به جنگ و رویارویی نظامی با طالبان میپردازد و شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان، بیشتر در قامت مخالف سیاسی طالبان قد علم کرده است.
اما همه این گروهها، در یک سال گذشته نتوانستهاند، از انسجام لازم برخوردار شوند و نیروهای آنها چه از لحاظ سیاسی و چه از لحاظ نظامی، از پراکندگی و نبود انسجام، رنج بردهاند.
از سوی دیگر، گروههای سیاسی و نظامی مخالف طالبان، نتوانستهاند بین هم، هماهنگی لازم را ایجاد کنند و این عدم هماهنگی باعث شده است که آنها نتوانند یک صف واحد قدرتمند، علیه طالبان ایجاد کنند.
نبود اهداف و چشم انداز مشترک
گروههای سیاسی و نظامی مخالف طالبان در یک سال گذشته، نتوانستند که یک ساختار واحد، با اهداف و برنامههای مشترک ایجاد کنند و در ذیل آن، همه گردهم آیند.
هیچ کدام از این گروهها، تاکنون نتوانستهاند برای خود یک ساختار منظم و تعریف شده، ایجاد بکنند و جایگاه افراد و چهرهها را بر اساس این ساختار تعریف و مشخص کنند.
نبود یک ساختار واحد، تعریف شده و با اهداف و چشم انداز روشن، باعث شده است که گروههای سیاسی و نظامی مخالف طالبان، نتوانند تفاوت دیدگاههای خود را از بین ببرند و در کنار هم برای مبارزه علیه طالبان، ایستاد شوند.
تا زمانی که مخالفان سیاسی و نظامی طالبان، نتوانند برای خود یک ساختار سیاسی مشترک و اهداف و چشم انداز مشترک تعریف کنند، مبارزه سیاسی و نظامی با گروه طالبان، از مؤثریت و کاررایی لازم برخوردار نخواهد و طالبان به سادگی میتوانند با فرسایشی کردن جنگ، آنها را با کمبود منابع و حتی نیروی انسانی مواجه سازند.
اما اگر مخالفان سیاسی طالبان بتوانند یک ساختار فراگیر، نظامند و منسجم با اهداف و چشم انداز مشترک تعریف کنند، بدون تردید جبهه جنگ به نفع آنها به زودی تغییر خواهد کرد و شماری از کسانی که از آنها حمایت خواهند کرد نیز همه روزه رو به افزایش خواهد بود.
از این منظر، برآیند نشست وین، به دلیل اینکه اکثر چهرههای مطرح سیاسی افغانستان در آن حضور ندارند، نمیتواند تأثیر چندانی بر وضعیت در افغانستان بگذارد و نمیتوان انتظار داشت که این نشت تحول چشمگیری در مقاومت علیه طالبان ایجاد کند.
اما از زاویه دیگر، این نشستها میتواند به معرفی چهره واقعی طالبان و ارائه روایت واقعی از آنچه که امروز در افغانستان تحت سلطه طالبان میگذرد، کمک بکند.
بدون تردید مردم افغانستان در شرایط کنونی نیاز دارند که جهان به دردها و حرفهای آنها گوش فرا دهد و تعامل با طالبان را کنار بگذارند و فشارها بر این گروه را برای دست برداشتن از استبداد سیاسی و نظامی در افغانستان، افزایش دهند.
