پیامدهای آپارتاید جنسیتی
آپارتاید جنسیتی معمولاً به وضعیتی اطلاق میشود که در آن جنسیت یک فرد برای دسترسی به منابع، فرصتها و حقوق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی معیار قرار میگیرد. سیاستهای مبتنی بر این نوع از آپارتاید اقشار مختلف را تحت تاثیر قرار داده و جامعه را از درون متلاشی میسازد.

آپارتاید جنسیتی یا آنچه که آزار و اذیت جنسیتی خوانده میشود مصداقی از جنایت علیه بشریت است. این عمل، نه تنها به افزایش شکاف جنسیتی در جامعه منجر میشود بلکه بحران انسانی را در جوامع جنسیتزده به وجود میآورد.
نمونهی بارز پیامدهای آپارتاید جنسیتی در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ افغانستان است که هم به لحاظ شاخص شکاف جنسیتی بین زن و مرد در آخر لیست کشورهای جهان قرار دارد و هم از نظر بحران انسانی تنها کشوری است که چنین ابعاد از بحران انسانی به وجود آمده است.
تضعیف اعتماد اجتماعی: جنایت علیه بشریت منجر به تضعیف اعتماد اجتماعی میشود. افراد و جوامع که شاهد این جنایتها هستند، به دلیل عدم ایمان به عدالت و حقوق بشر، اعتماد خود را به نظامها و سازمانهای مربوطه از دست میدهند. از همه مهمتر، بیاعتمادی در میان جنسیتهای مختلف جامعه را از درون متزلزل میسازد و سطح همکاری میان زن و مرد را به پایینترین سطح کاهش میدهد.
ایجاد بحران انسانی: جنایت علیه بشریت میتواند به وقوع بحران انسانی منجر شود. میلیونها نفر از وطن خود دور شده و به دنبال پناهندگی میگریزند، جوانان و کودکان دچار بیسرپرستی و آسیبهای روانی میشوند و جوامع به طور کلی به شدت تحت فشار قرار میگیرند.
عدم پاسخگویی و عدم ایجاد عدالت: جنایت علیه بشریت معمولاً به دلیل عدم پاسخگویی و عدم ایجاد عدالت در مقابل مرتکبان آن اتفاق میافتد. این موضوع باعث ناامیدی و ناتوانی قربانیان شده و مرتکبان آن فربهتر از قبل از به ارتکاب جنایتهای ضد بشری ادامه میدهند.
نابرابری اقتصادی: آپارتاید جنسیتی باعث نابرابری اقتصادی بین جنسیتها میشود. زنان به طور معمول در دسترسی به منابع اقتصادی و فرصتهای اشتغال محدودتر هستند. این ممکن است منجر به کاهش درآمد زنان، فقر زنان و وابستگی زنان به مردان برای تأمین نیازهای اساسی شود. این نابرابری اقتصادی از نظر مالی، اجتماعی و روانی به زنان آسیب میزند و راههای پیشرفت و توسعه آنها را محدود میکند.
تضعیف حقوق زنان: در سیستم آپارتاید جنسیتی، زنان به طور سیستماتیک از حقوق اساسی خود محروم میشوند. آنها ممکن است محدودیتهایی در دسترسی به تحصیل، اشتغال، آزادی سیاسی و اقتصادی و حقوق تصمیمگیری درباره خود و خانواده خود داشته باشند. این تبعیضها منجر به کاهش ظرفیت و قدرت زنان در جامعه میشود و باعث میشود که به طور کلی توانمندی و اعتماد زنان در جامعه کاهش یابد.
در کل، پیامدهای جنایت علیه بشریت بسیار جدی و نابودکننده است و تأثیرات طولانی مدت بر جوامع و افراد دارد. لذا، جلوگیری از این جنایتها و تحقق عدالت برای مرتکبان ضروری است تا از وقوع این پیامدها جلوگیری شود.
افغانستان از این نظر که آپارتاید جنسیتی در آن حاکم است به جامعهای با بحران عمیق انسانی، نقض گستردهی حقوق بشری، ناامنی و به جامعه ای با ابعاد مختلف از بیاعتمادی اجتماعی تبدیل شده است. تداوم این وضعیت نگرانکننده است.