مفهوم مهاجرت در ترکیه؛ وضعیت زندگی موقت اتباع خارجی غیر قانونی در بالیکسیر 

نوشته شده: توسط: ثریا شریفی

امروزه جنبش‌های مهاجرتی که خصلت بین‌المللی پیدا کرده‌اند با ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نه تنها در کشورهای پذیرنده بلکه در همه کشورهایی که جهانی‌شدن در آنها احساس می‌شود، در راس برنامه‌ها قرار دارد. ترکیه که شرق و غرب را به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود ترکیب می کند، به یکی از کشورهای هدف این جابجایی های جمعیتی تبدیل شده است. استان بالیکسیر دارای اراضی هم در منطقه مرمره و هم در منطقه دریای اژه است.

علاوه بر این، استان بالیکسیر در مسیرهای جاده ای مهمی قرار دارد که مناطق مرمره، اژه و مدیترانه را به هم متصل می کند و به عنوان پل بین این مناطق عمل می کند. به همین دلیل مشاهده می شود که این شهر در سال های اخیر به دلیل موقعیت جغرافیایی و شهری بودن کشاورزی، صنعتی و گردشگری به شهری جذاب برای مهاجران منظم و بی رویه تبدیل شده است. در این مطالعه، پتانسیل خارجی فعلی در بالیکسیر مورد بررسی قرار گرفته است. در نتیجه تحقیقات منابع مشاهده شده است که پتانسیل بالیکسیر از نظر مهاجرت منظم و مهاجرت غیرقانونی در سال های اخیر افزایش یافته و تعداد خارجی ها سال به سال افزایش یافته است.

امروزه جنبش های مهاجرتی که بین المللی شده اند با ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود نه تنها در کشورهای پذیرنده بلکه در تمامی جغرافیایی که جهانی شدن احساس می شود در راس برنامه ها قرار گرفته است. ترکیه که به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود به عنوان پل طبیعی اتصال شرق و غرب به یکدیگر عمل می کند و در مسیرهای مهم ترانزیتی قرار دارد، به یکی از کشورهای هدف این تحرکات مهاجرتی تبدیل شده است.

افزایش ورود اتباع خارجی برای مقاصد مختلف در ترکیه در سال های اخیر عینی ترین نمونه آن است. مهاجرت پدیده‌ای است که از زمان وجود بشر، تغییرات اساسی در زندگی موجودات زنده ایجاد کرده است. در حالی که در گذشته مردم برای دستیابی به زندگی بهتر، زیباتر و زندگی مرفه تر مهاجرت می کردند، امروزه مشخص شده است که یکی از بزرگترین دلایل مهاجرت، جنگ و ناآرامی های داخلی در مناطقی است که در آن زندگی می کنند.

معروف است که مهاجرت ها گاهی به صورت اختیاری و گاهی غیرارادی اتفاق می افتد. مهاجرت های غیر ارادی، به عبارت دیگر مهاجرت های غیرقانونی، ورود و اقامت غیرقانونی اتباع خارجی در کشور است. جنگ ها، بحران های اقتصادی و فقر مردم را به دنبال زندگی بهتر سوق می دهد و افزایش توسعه اقتصادی و رفاه در کشورهای دیگر این افراد را به سمت خود سوق می دهد.

اگرچه دولت ها سعی کرده اند با افزایش امنیت مرزی به عنوان یکی از الزامات سیاست های مهاجرتی و مهاجرتی، اقداماتی را برای جلوگیری از مهاجرت انجام دهند، اما این امر باعث نشده مردم از تصمیم خود برای مهاجرت عقب نشینی کنند.

وقتی تحرک مهاجرت از نظر ترکیه بررسی می شود، مشاهده می شود که از زمان های اولیه تحت تأثیر مهاجرت های فردی و جمعی بوده است. دلیل اصلی اینکه مهاجرت های دسته جمعی به طور کلی ترکیه را هدف قرار می دهد نزدیکی جغرافیایی است. می‌توانیم دلایل دیگری را به‌عنوان داشتن مذهب، زبان، اصل و نسب یا فرهنگ‌های مشابه فهرست کنیم.

حرکت های مهاجرت به ترکیه نه تنها برای مقاصد پناهندگی، بلکه برای مقاصد ترانزیت یا کار نیز انجام می شود. این وضعیت ترکیه که از نظر تحرکات مهاجرتی یک “کشور ترانزیت” است، در سال های اخیر تغییر کرده و ترکیه به یک “کشور هدف” برای مهاجران تبدیل شده است. با بهار عربی (بهار یاس) که ابتدا در سال 2010 در تونس آغاز شد و سپس به لیبی، مصر، یمن و سوریه سرایت کرد، بسیاری از مردم مجبور به ترک کشورهای خود شدند. جمهوری عربی سوریه بیشترین آسیب را از این وضعیت متضرر کرده است.

آشفتگی داخلی که در اوایل سال 2011 در جمهوری عربی سوریه رخ داد و تا به امروز ادامه دارد، میلیون ها نفر را مجبور به ترک کشور خود کرده و باعث شده بسیاری از مردم جان خود را از دست بدهند.

ترکیه به دلایلی از جمله مرزی بودن ترکیه با سوریه، داشتن اعتقادات مذهبی مشابه سوری ها، روابط خویشاوندی تاریخی با ترک ها، سیاست مرزهای باز ترکیه و اجرای اصل عدم بازگشت، ترکیه به کشور مقصد مهاجرت سوری ها تبدیل شده است. به.

علاوه بر این، مشخص شده است که به دلیل مشکلات تجربه شده در کشورهایی مانند افغانستان، عراق و ایران، در سال‌های اخیر درخواست‌های حمایت بین‌المللی از سوی خارجیان مقیم این کشورها به ترکیه افزایش یافته است. علاوه بر این، مهاجران خارجی عادی هستند که به دلایل مختلف به صورت قانونی وارد ترکیه می شوند و با انواع اجازه اقامت مانند کوتاه مدت، دانشجویی، خانوادگی و طولانی مدت اقامت می کنند.

در این پژوهش سعی شده است مفاهیمی مانند مهاجرت، مهاجر و خارجی تبیین شود. در قوانین ترکیه، وضعیت پناهندگی، پناهندگی مشروط، حمایت ثانویه و حمایت موقت که به خارجی هایی که به صورت دسته جمعی یا جداگانه وارد می شوند، مورد بحث قرار خواهد گرفت.

با ارائه اطلاعات کلی در مورد اتباع خارجی که به ترکیه می آیند و ساکن استان بالیکسیر با وضعیت های مختلف هستند و وضعیت حمایت موقت از پناهندگان سوری که به طور دسته جمعی با بهار عربی آمده اند، حقوق قانونی پناهندگان سوری تحت حمایت موقت در ترکیه و حقوق آنها برای دسترسی به بازار کار برای اشتغال مورد بحث قرار گرفته است. تعداد آنها در ترکیه و بالیکسیر به تفکیک سال، که در استان هایی که اکثرا در ترکیه ساکن هستند و ساختار جمعیتی آنها مورد بحث قرار خواهد گرفت.

امروزه دیده می‌شود که پناهندگانی که مکرراً در مورد آنها می‌شنویم، به دلیل ناآرامی‌های داخلی در کشورهای مبدا، کشورهای خود را ترک کرده و به کشورهای همسایه پناه می‌برند.

تا تاریخ 12.05.2022، در مجموع 5308 خارجی با مجوز اقامت در استان بالیکسیر اقامت دارند. این میزان تقریباً معادل 0.43 درصد از جمعیت استان بالیکسیر است. مشاهده می شود که تعداد خارجیانی که در شهر با مجوز اقامت زندگی می کنند به طور کلی در طول سال ها افزایش می یابد.

هنگامی که داده های مجوز اقامت بررسی می شود، درک می شود که عمدتاً مهاجران عادی با مجوز اقامت کوتاه مدت، دانشجویی و خانوادگی در شهر وجود دارند. روند افزایشی تعداد مجوزهای اقامت در سال های اخیر به دلایلی قابل درک است. مانند گردشگری، ازدواج با شهروندان ترکیه و دانشجو بودن به دلیل وجود دو دانشگاه در این شهر.

در این زمینه ترکیه به دلیل فاصله نزدیک و روابط همسایگی میزبان پناهجویان زیادی است. قابل درک است که تعداد آوارگان سوری که به دلیل ناآرامی های داخلی سوریه به ویژه با بهار عربی به ترکیه می آیند، با توجه به ادامه جنگ داخلی و وضعیت کنونی سوریه، سال به سال در حال افزایش را نشان داده است.

مشاهده می شود که استان بالیکسیر به دلیل خط ساحلی آن به دریای مرمره و دریای اژه و قرار گرفتن در دو منطقه توسعه یافته ترکیه و شهر کشاورزی و دامپروری در سال های اخیر به شهری جذاب برای خارجی ها تبدیل شده است. ،

 اتباع خارجی با وضعیت های مختلف مانند مجوز اقامت، حمایت بین المللی، حفاظت موقت و تعداد اتباع خارجی سال به سال در استان بالکسیر اقامت دارند. می توان فهمید که بالیکسیر یکی از شهرهایی است که با ولسوالی هایش برای خارجی ها متمایز است.

پناهندگان سوری که تحت حمایت موقت ثبت شده اند ترجیح می دهند در مناطقی با فرصت های اجتماعی-اقتصادی بهتر مانند بندر مرمره، برهانیه، گونن و ادرمیت بالیکسیر اقامت کنند.

علاوه بر این، با توجه به اینکه بالیکسیر یک شهر صنعتی کشاورزی و دامپروری است و اکثر پناهندگان سوری ساکن در این شهر را جوانان تشکیل می دهند، می توان گفت که سوری های تحت حمایت موقت عموماً در بخش های کارگری در این استان به کار گرفته می شوند. براساس داده‌های وزارت کار و امور اجتماعی شعبه بالیکسیر خارجی ها از ملیت های مختلف با مجوزهای اقامت کوتاه مدت، خانوادگی و دانشجویی در استان بالیکسیر اقامت دارند.

علاوه بر این، این شهر به عنوان پلی بین مناطق مرمره و دریای اژه عمل می کند و وجود جزیره لسبوس در یونان در مقابل ناحیه آیوالیک به عنوان مسیر مهاجرتی مهم برای مهاجران غیرقانونی که می خواهند از مرزهای غربی ترکیه به اروپا بروند ترجیح داده می شود.

در نتیجه مشاهده می شود که بالیکسیر در سال های اخیر هم از نظر مهاجران عادی و هم از نظر مهاجران غیرقانونی به استان مهمی تبدیل شده است و تخمین زده می شود که تعداد خارجی ها در این شهر در سال های آینده افزایش یابد. در این راستا، با توجه به اینکه تعداد اتباع خارجی در شهر روز به روز افزایش می‌یابد و بنابر این تلاش ها برای گسترش فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی توسط نهادها و سازمان‌های عمومی، دولت‌های محلی و غیره برای خارجی‌ها افزایش یافته و سازمان های دولتی به منظور تضمین هماهنگی اجتماعی فرهنگی و قانونی آنها در استان بالیکسیر برای خدمات رسانی و همچنین حل این قضیه توسعه یافته است.

علاوه بر این، تصور می‌شود که برای خارجی‌های مقیم استان بالیکسیر که می‌خواهند به بازار کار دسترسی داشته باشند و کارفرمایان، با استفاده مؤثر از ابزارهای رسانه‌های اجتماعی، از روش‌های مجوز کار مطلع شوند تا از اشتغال ثبت‌نشده جلوگیری شود، نقش مهمی را به خود جای داده است.

*این گزارش خبری با حمایت روزنامه نگاران برای حقوق بشر «JHR» تهیه شده است.