تهیه شده توسط: مهرناز بختیاری
افغانستان از دهه‌هاي ۱۹۸۰ و در اثر جنگ‌ها و ناامنی‌ها، به عنوان يکي از اصلي‌ترين منابع مهاجرت به ايران شناخته شده است. در ايران، جمعيت زيادی از افغان‌ها به عنوان پناهجو و يا مهاجر زندگی می‌کنند و بسياري از آنها به عنوان کارگران در بخش‌های مختلف اقتصادی به کار گرفته می‌شوند.
وضعيت کارگران افغان در ايران متنوع و پيچيده است. برخي از آنها با شرايط خوبی کار می‌کنند و حقوق و شرايط کار مناسبی دارند. اما بسياري از کارگران افغان با چالش‌هايی از قبيل کمبود حقوق، ضعف در قوانين کار و نداشتن تضمينات اجتماعی و بهداشتی روبرو هستند. برخی از آنها با سختی‌هايي مانند ساعات کار طولانی، شرايط کار خطرناک، تبعيض و سوءاستفاده از طرف کارفرما روبه‌رو می‌شوند. بعلاوه، برخی از کارگران افغان در سکونتگاه‌های غيررسمی و بدون مجوز زندگی می‌کنند که اين موضوع نيز از لحاظ حقوقی و اجتماعی آنها را به وضعيت آسيب‌پذيری بيشتری می‌اندازد.
در سال‌هاي اخير، بهبود وضعيت کارگران افغان در ايران از طريق تحقق حقوق کار و توسعه قوانين کار محقق شده است. مثلاً ايران در سال ۱۳۹۳ قانونی را تصويب کرد که به کارگران غيرايرانی حقوق مساوی با کارگران ايرانی را تضمين می‌کند. همچنين، در سال‌هاي اخير، تلاش‌هايی براي وضعيت قانونی پناهجويان و مهاجران در ايران نيز صورت گرفته است.
کارگران ساختمانی افغانستان در ایران یکی از گروه‌های بزرگ مهاجران کارگر هستند. آنها به دلایل اقتصادی و اجتماعی، اغلب به عنوان کارگران غیرمجاز و بدون مجوز در بخش ساختمانی در ایران فعالیت می‌کنند.
وضعیت کارگران ساختمانی افغانستان در ایران معمولاً زیر سایه‌هایی نظیر کمبود حقوق، شرایط کار خطرناک، ساعات کار طولانی و عدم تأمین امکانات بهداشتی و ایمنی قرار می‌گیرد. بسیاری از آنها در ساختمان‌های بزرگ و عمده شهرها و مراکز صنعتی کار می‌کنند و در شرایط نا مناسبی زندگی می‌کنند، مانند سکونت در مسکن‌های غیررسمی و شرایط زندگی ناپایدار.
در ایران، برخی از کارگران ساختمانی افغانستان مورد سوءاستفاده و استغلال قرار می‌گیرند. برخی از کارفرمایان بی‌احترامی به حقوق و شرایط کارگران افغان می‌کنند و آنها را به دستمزد کمتر از حد معمول می‌کشانند. همچنین، تبعیض و سوءاستفاده نیز ممکن است در برخی موارد به وجود آید.
از زمان به وجود آمدن این وضعیت، تلاش‌هایی برای بهبود شرایط کارگران ساختمانی افغانستان در ایران صورت گرفته است. اقداماتی مانند تشکیل سازمان‌ها و انجمن‌های مردمی برای حمایت از حقوق کارگران مهاجر، آموزش‌های ایمنی و بهداشت در محل کار، و تلاش برای تنظیم قوانین و مقررات کاری برای مهاجران در بخش ساختمانی از جمله این تلاش‌ها هستند.
سوء استفاده از کارگران افغان در ایران یک نگرانی جدی است. بسیاری از کارگران افغان که در ایران به عنوان کارگران غیرمجاز یا غیرمجاز مشغول به کار هستند، در معرض انواع مختلف استثمار و سوء استفاده قرار دارند.
یکی از اشکال رایج سوء استفاده، کسر یا عدم پرداخت دستمزد است. برخی از کارفرمایان از موقعیت قانونی کارگران افغان سوء استفاده می کنند و به آنها کمتر از حداقل دستمزد قانونی می پردازند یا به هیچ وجه از پرداخت حقوق آنها خودداری می کنند. این وضعیت کارگران را در وضعیتی نامطمئن قرار می‌دهد و برای تامین هزینه زندگی خود و خانواده‌شان تلاش می‌کنند.
علاوه بر این، کارگران افغان ممکن است با شرایط کاری ناامن و عدم دسترسی به تجهیزات ایمنی مناسب مواجه شوند. آنها ممکن است مجبور شوند ساعت های طولانی بدون استراحت یا استراحت کافی کار کنند که منجر به خستگی جسمی و ذهنی می شود. در برخی موارد، آنها همچنین ممکن است آزار کلامی، فیزیکی یا جنسی را در محل کار تجربه کنند.
آسیب پذیری کارگران افغان اغلب با وضعیت قانونی آنها در ایران تشدید می شود. به عنوان کارگران غیرمجاز یا غیرمجاز، به دلیل خطر اخراج یا قربانی شدن بیشتر، از گزارش تخلفات یا درخواست مراجعات قانونی می‌ترسند. این عدم حمایت قانونی، استثمار آنها را تداوم می بخشد.
رسیدگی به آزار کارگران افغان در ایران از طرق مختلف حائز اهمیت است. این شامل تقویت قوانین و مقررات کار برای تضمین رفتار و دستمزد عادلانه برای همه کارگران، صرف نظر از ملیت یا وضعیت قانونی آنها است. اجرای دقیق این قوانین برای پاسخگویی به کارفرمایان متخلف بسیار مهم است.
همچنین باید برای افزایش آگاهی کارگران افغان در مورد حقوق و خدمات حمایتی موجود تلاش کرد. ایجاد مکانیسم‌هایی برای گزارش تخلفات و ارائه کمک‌های حقوقی می‌تواند به کارگران این امکان را بدهد که در صورت مواجهه با استثمار به دنبال کمک باشند.
علاوه بر این، همکاری بین دولت‌های ایران و افغانستان و همچنین سازمان‌های بین‌المللی ذیربط برای رسیدگی مؤثر به این موضوع ضروری است. تلاش های مشترک می تواند شامل اشتراک گذاری اطلاعات، ظرفیت سازی، و ابتکارات مشترک با هدف حمایت از حقوق و رفاه کارگران افغان در ایران باشد.
به رسمیت شناختن حیثیت و حقوق همه کارگران، صرف نظر از ملیت آنها، و تلاش برای ایجاد محیطی که در آن استثمار و سوء استفاده قابل تحمل نباشد، یکی از عواملی است که نقش مهمی را داراست..
حقوق کارگران افغان در ایران باید بر اساس قوانین و مقررات کاری ایران تعیین شود. بنابراین، در اینجا توضیحی از برخی از حقوق کارگران عمومی در ایران ارائه می‌دهم. لطفاً توجه داشته باشید که این ممکن است توصیفی کلی باشد و قوانین و شرایط دقیق ممکن است در موارد خاص متفاوت باشد.
- حقوق و دستمزد: کارگران افغان باید حقوق و دستمزد معادل با حداقل دستمزد قانونی در ایران را دریافت کنند. میزان حداقل دستمزد توسط سازمان کار و امور اجتماعی ایران تعیین می‌شود و باید برای همه کارگران، بدون تبعیض ملیتی، رعایت شود.
- ساعات کار: کارگران افغان باید مطابق با قوانین کاری ایران، حداکثر ساعات کار روزانه و هفتگی را داشته باشند. عموماً حداکثر ساعات کار روزانه برای کارگران در ایران 8 ساعت است و در صورت کار اضافه، باید به طور عادلانه پرداخت شود.
- استراحت و تعطیلات: کارگران افغان باید حق استراحت و تعطیلات روزانه و هفتگی را داشته باشند، مانند سایر کارگران در ایران. این شامل استراحت‌های کوتاه در طول روز کاری و تعطیلی‌های روزانه و هفتگی است.
- حقوق بیمه و تأمین اجتماعی: کارگران افغان باید برابر با قوانین بیمه و تأمین اجتماعی ایران، از مزایا و حقوق مربوط به بیمه درمان، بیمه تامین اجتماعی و سایر گوناگونی‌ها بهره‌مند شوند.
- ایمنی و بهداشت: کارگران افغان باید در محیط کار ایمنی و بهداشت مناسب داشته باشند. این شامل فراهم کردن تجهیزات ایمنی، آموزش‌های ایمنی و بهداشت، و رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی در محل کار است.
مهم است که حقوق کارگران افغان در ایران به عنوان حقوق انسانی برای همه کارگران، بدون تبعیض مورد رعایت قرار گیرد. در صورتی که کارگران افغان با سوءاستفاده، تبعیض یا نقض حقوق خود روبه‌رو شوند، مهم است که مکانیزم‌هایبازپرسی و حمایت قانونی مناسب در دسترس باشد. کمک به کارگران افغان برای آگاهی از حقوق و مزایای خود و دسترسی به خدمات حقوقی و حمایتی نیز بسیار حائز اهمیت است.
بنابراین، برای حل مسئله سوءاستفاده از کارگران افغان در ایران، لازم است که قوانین کاری بهبود یابند و اجرای محکم تضمین شود. همچنین، آگاهی کارگران درباره حقوق خود و مکانیزم‌های گزارش دهی و حمایت قانونی باید تقویت شود. همکاری بین دولت‌های ایران و افغانستان، و همچنین سازمان‌های بین‌المللی مربوطه، برای حفاظت از حقوق کارگران افغان در ایران بسیار ضروری است.
مهم است که توجه به حقوق و رفاه کارگران، بدون توجه به ملیت یا منشأ آنها، در همه جوامع و جامعه بین‌المللی ترویج یابد.
به هرحال، همچنان توجه بیشتری به بهبود وضعیت کارگران ساختمانی افغانستان در ایران نیاز است. تلاش برای تأمین حقوق کاری منصفانه، بهبود شرایط کار و زندگی، و ایجاد آموزش‌های لازم برای ایمنی و بهداشت در محل کار از اقداماتی است که می‌تواند به بهبود وضعیت کارگران ساختمانی افغانستان در ایران کمک کند.
با اين حال، مسائل در زمينه حقوق کارگران افغان در ايران هنوز وجود دارد و بهبود بيشتری نياز دارد. دولت‌ها، سازمان‌های غيردولتی و جامعه بين‌المللی برای حمايت و ارتقاء وضعيت کارگران افغان و تضمين حقوق آنها می‌توانند دست به کار شوند.
*این گزارش خبری با حمایت روزنامه نگاران برای حقوق بشر «JHR» تهیه شده است.
بیشتر از خبرگزاری کوکچه کشف کنید
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
