
یک رسانهی غیرانتفاعی تحت رهبری زنان موسوم به «PassBlue» در گزارشی در پیوند به عدم دسترسی زنان به مراکز صحی و تاثیر آن در افزایش مرگومیر مادران نوشته است که «در افغانستان، زنان در راه شفاخانه یا داخل آن میمیرند.»
این رسانه در گزارش خود تصویری از یک شفاخانه در کابل را منتشر کرده که چندین بیمار بهگونهی مشترک از یک تخت استفاده میکنند.
در ادامه آمده است: امروزه در افغانستان استفاده از تختهای مشترک برای زنان حتی در مراکز درمانی پیشرفته [در کابل]، غیرعادی نیست. بدتر از آن، زنان بیشتری در راه رفتن به شفاخانهها به دلیل عوارض بارداری جان خود را از دست میدهند، زیرا برای دریافت مراقبتهای بهداشتی مجبورند ساعتها یا روزها سفر کنند.
طبق این گزارش، «تسلط طالبان بر افغانستان، میزان مرگ و میر مادران را افزایش داده است.»
قبل از این نیز افغانستان «خطرناکترین کشور برای مادران» خوانده شده بود، به ویژه با توجه به کمبود شدید قابلهها و پرستاران زن در کلینیکهای این کشور.
PassBlue به نقل از کارشناسان گزارش داده که تنها کمبود تجهیزات طبی در شفاخانه ها و کلینیکها نیست که حیات مادران افغانستانی را تهدید میکند، بلکه طیف گستردهای از عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را نیز شامل میشود.
برعلاوهی عدم دسترسی بسیاری از زنان به مراکز صحی در روستاهای دورافتادهی افغانستان، زنان بیشتری نیز در راه رفتن به شفاخانهها به دلیل عوارض بارداری جان خود را از دست میدهند، زیرا برای دریافت مراقبت نیاز دارند ساعتها یا حتی روزها سفر کنند.
گفتنیست که حتی قبل از تسلط امارت اسلامی در تابستان 2021 -اقدامی که موج جدیدی از بلایای اقتصادی و اجتماعی را به راه انداخت- افغانستان یکی از بالاترین نرخ مرگ و میر مادران را در جهان داشت.
طی دو دهه، آموزش هزاران زن کارمند پزشکی و میلیونها دالر کمک خارجی، نرخ مرگ و میر را به ازای هر 100000 تولد از 1346 در سال 2000 به 620 مورد در سال 2020 کاهش داد.
در ادامه گزارش به نقل از دیدبان حقوق بشر امده است که یک ماه پس از به قدرت رسیدن طالبان در آگوست 2021، اکثر کلینیکها و بیمارستانها کمبود منابع و کمبود کارکنان را گزارش کردند، چالشهایی که پس از شروع فرار پزشکان از کشور بدتر شد و کسانی را که ماندند نیز تحت فشار قرار داد.
«مراقبتهای بهداشتی کمتر، بارداریهای جوان تر، خطرات بیشتر» عنوان فرعی گزارش «PassBlue» است که نشان میدهد اعمال آپارتاید جنسیتی در افغانستان بر وخامت اوضاع در افغانستان افزوده و هرگونه چشمانداز امیدبخش از بهبود وضعیت زنان را تاریک ساخته است.
دیده بان حقوق بشر نیز دسترسی کمتر به مراقبتهای بهداشتی، دسترسی کمتر به انتخاب باروری، و کاهش تعداد متخصصان مراقبتهای بهداشتی را در افغانستان یک طوفان کامل خوانده است.
این رسانهی تحت رهبری زنان به نقل از کارشناسان گزارش داده که از زمان رویکار آمدن طالبان، بارداری زنان در افغانستان افزایش یافته است. داکتران در افغانستان و همچنان فعالان و مقامات سابق حامی صحت زنان در خارج از کشور می گویند که فقر و کمبود فرصت برای زنان در کشور باعث می شود که برخی از خانوادهها زودتر از گذشته دختران خود را به عقد درآورند.
به باور ناظران صحی، حاملگی دختران نوجوان بیشتر شده است و این امر زنان جوان را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری و مرگ مادر قرار میدهد.
داکتران شاغل در شفاخانههای کابل به «PassBlue» گفتهاند که تعداد دختران 14 و 15 ساله ای که می خواهند باردار شوند یا باردار هستند، در دو سال گذشته دو برابر شده است.
افغانستان با کمبود انواع پزشک مواجه است. بر اساس گزارش بانک جهانی، حتی قبل از فرار تعداد زیادی از پزشکان از کشور در سال 2021، افغانستان کمترین تعداد داکتران را به ازای هر 1000 نفر در آسیا داشت.