خبرنگار: زړگی حقمل
فعالان حقوق بشر و حقوق زنان افغانستان نگرانی خود را از وضعیت وخیم حقوق بشر در افغانستان پس از حکومت طالبان ابراز کرده اند. به گفته این فعالان، ظلم و ستم اجتماعی از دستگیری و ضرب و شتم تضییع حقوق زندانیان در قبال مردم صورت گرفته اند.
گروه طالبان که در ۱۵هم ماه آگست ۲۰۲۱ در افغانستان حاکمیت را دوباره گرفتند. در ۲۰ سال جنگ با نیروهای دولت جمهوری اسلامی افغانستان از هیچ خشونت در برابر مردم افغانستان، نظامیان، مردم ملکی به ویژه زنان و کودکان دریغ نکرده است وحتی اطفال را در مکاتب، زنان را در شفاخانه ها وبزرگان وجوانان را در جاده ها، مراکز آموزشی و مساجد هدف قرار داده اند.
برخی افراد که مدت در زندان طالبان بودند و بعد از آزادی به کشورهای امن رسیده اند میگویند، طالبان در این مدت، بایک فکر و ایدیولوژی عقب مانده دور از ارزش های ملی، بین المللی، فرهنگی و مذهبی از مردم قربانی گرفته وهمواره با استفاده از نام دین اسلام در برابر فعالیت های فرهنگی، دینی، مذهبی، اجتماعی مردم افغانستان ایستاده شده دست به تخریب انفجار و انتحار زدند.
به گفته برخی فعالان حقوق زن و حقوق بشر، از زمانیکه طالبان حاکمیت افغانستان را دوباره بدست گرفتند، حقوق و آزادی های فردی و اجتماعی مردم افغانستان یا به طور کامل گرفته یا هم محدود کرده و دست به خشونت، ظلم وکشتار زده اند ودر مواردی قومی و مذهبی نیز عمل کرده اند.
شهرزاد اکبر رییس پیشین کمیسیون حقوق بشر افغانستان نیز این گفته های فعالان حقوق بشر را تایید میکند. ایشان در ۷۵ سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر طالبان را به رفتار تبعیض آمیز متهم نموده گفت، حکومت طالبان با اقلیت ها برخورد قومی دارد:
« طالبان با اقوام ازبیک، تاجیک ها و هزاره ها رفتار تبعیض آمیز دارد.»
همچنان نصیر احمد فایق نماینده افغانستان در سازمان ملل نیز در سخنرانی خویش این ادعا ها را تایید کرده و افزود که نظامیان حکومت پیشین با خطر جدی از دست جان شان روبرو اند و با اقلیت های قومی برخورد نادرست صورت میگیرد.
در روز حقوق بشر و هفتاد و پنجمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر، دفتر نماینده گی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) درخواست خود را از مقامات طالبان برای پذیرش و حمایت از تعهدات حقوق بشر به عنوان سنگ بنای اینده ای با ثبات، صلح امیز و مرفه برای افغانستان تکرار کرد.
فعالین حقوق بشر و حقوق زنان افغانستان با ابراز نگرانی از وضعیت ناگوار حقوق بشری در افغانستان پس از حاکمیت طالبان، سخن گفته تاکید دارند که گروه طالبان به هیچ یک از ارزش های ملی، دینی، فرهنگی مردم افغانستان پا بند نبوده و از خشونت های اجتماعی وظلم برمردم روا داشته از گرفتاری و لت و کوب گرفته تا نقض حقوق زندانیان پرداخته اند.
زرمینه پریانی یک از فعالین حقوق زنان ویکتن از زنان معترض به تاریخ ۱۹ جنوری سال ۲۰۲۲ توسط نیروهای طالبان از خانه خود دستگیر شد، از رفتار وحشت آمیز تفنگ داران طالب سخن گفته می افزاید که بعد از حاکمیت دوباره طالبان، دو بار از سوی این گروه همراه با سه خواهرش دستگیر و زندانی شده است.
خانم پریانی ممنوعیت آزادی های حقوقی واجتماعی وضع شده از سوی طالبان درافغانستان را به شدت نکوهش کرده و میگوید، این گروه به حقوق بشری هیچ فردی و ارزش های هیچ دین و مذهب تعهد نداشته وهمواره به مانند یک گروه نادان و جاهل دست به خشونت های فردی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زنده اند و در برخی موارد قومی و سمتی برخورد کردند. خانم پریانی که اکنون در خارج از کشور به سر می برید، خود در جریان اعتراضات مدنی شان در حاکمیت طالبان یکبار برای مدت ۲۷ روز و بار دوم برای مدت ۱۰ روز در زندان طالبان شکنجه شده است، در مورد شکنجه و خشونت از سوی نظامیان طالبان با زندایان سخت گفته میگوید، طالبان زنان زندانی را با پیپ و شلاق لت و کوب کرده و بر روی زندان خلطه های پلاستیکی می پوشاندن و بعدا ً آب می رختیند:
«افراد طالبان زنان معترض زندانی را به پیپ و شلاق لت و کوب میکردند. بر روی خواهر من که یک چهره رسانه یی است، پلاستیک کش کرده و روی آن آب ریختند. طالبان به شکل گروهي لت و کوب میکردند. زندانیان را با چاقو و بریدن گلون تهدید میکردند.»
خانم پریانی از وضعیت بد بهداشتی محیط زندان و همچنان از نبود غذا و آب صحی نیز شکایت داشته میگوید، اطاق های زندانیان بسیار سرد بود و هیچ نوع امکانات گرمایی نداشت:
« گرچه نان میدادند اما کسی از ترس آنها خورده نمی توانستند. اطاق های ما بسیار سرد بود و هېچ نوع امکانات نه داشت.»
به گفته پریانی، این گروه با ادنا ترین حقوق بشری نیز تعهد ندارد و آنها تنها به این جرم گرفتار نموده بودند که چرا علیه سیاست های نادرست حکومت طالبان اعتراض میکند:
«این گروه نه از دین وشریعت میداند وهمواره دست به خشونت زده وکوچکترین حقوق انسانی را ندانسته ونمیداند وهمواره با زندانیان خود خشونت کرده وبرزندانیان فحش های جنسی میدادند.»
اودر پیوند به شکنجه های خطرناک وبرخورد غیر انسانی افراد طالبان با زندانی ها میگوید، برخی زندانیان زیر شکنجه طالبان جان باخته اجساد شان به خانواده ها سپرده شده اند:
«نظامیان طالبان زندانیان را با شلاق لت وکوب میکردند، سر زندانیان را زیر آب می کردند و زندانی ها را حتی زخمی کرده یا از بین برده و بعد جسد شان را به خانواده های شان تسلیم میکردند.»
او که در حال حاضر در آلمان به سرمی برد، میگوید خواهر ایشان از جریان دستگری ویدیو گرفته بود و طالبان نتواستند منکر بازداشت او شود. به گفته وی، فشارهای سازمان ملل و اعتراض های فعالان حقوق بشر سبب شد که از ۲۷ روز زندان آزاد شود.
او علت دوبار زندانی شدنش را همچنان اعتراض خیابانی برای عدالت وآزادی گفته که درحاکمیت طالبان هرگز به آن دست نیافته است.
خانم پریانی عفو عمومی اعلام شده از سوی طالبان را کاملا بی بنیاد ودور از واقعیت دانسته می افزاید، طالبان با زندانیان ونظامیان حکومت پیشین وخانم های معترض قومی برخورد میکنند:
«افرادی حتی نزد طالبان زندانی است که یک عکس را در صفحات اجتماعی لایک و یا هم نظر خود را در پیوند به آن نوشته است.»
این درحال است که در دوره نظام جمهوریت، طالبان که در جریان عملیات نظامی و حتا حملات انتحاری گرفتار می شدند، از تمام حقوق فردی و بشری برخوردار بود، به محل بودباش امن دسترسی داشته و حتی در مواردی تحت درمان قرار می گرفتند چیزی که درزمان حاکمیت طالبان وجود ندارد.
ازسوی دیگر، یکی دیگر از مدافعان حقوق زن که نمی خواهد نام از وی برده شود، وضعیت حقوق بشری ونقض حقوق زندانیان در افغانستان تحت حاکمیت طالبان را نگران کننده وخطرناک توصیف می کند. این فعال حقوق بشر که اکنون در خارج از کشور به سر میبرد، میگوید خانم های که از زندان طالبان آزاد شده اند، در گفتگو به ایشان گفته اند که توسط افراد طالبان از ناحیه جنسی شکنجه شدند:
«زنان که زندانی میشود، در مواقع بیشتر شکنجه روحی و جسمی داده شده و قسمت های محرم وجود شان یا اعضای تناسی ایشان( شرم گاه) شکنجه میشدند، تا بعد از آزادی به هیچ کس نشان داده نمیتواند.»
این فعال حقوق زن می افزاید، نزدیک به سه سال میشود که تعداد از زنان ومردان در زندان های طالبان با مشکلات روحی روانی روبرو استنند و از هیچ نوع حقوق بشری برخوردار نیستند. به گفته وی، زندانیان به علت لت وکوب خطرناک و آسیب های جسمی وجنسی یا در داخل و یا هم بیرون از زندان ها دست به خودکشی میزنند:
«زنان در زندان های طالبان به گونه جسمی و روحی شکنجه شده و از هېچ یکی از حقوق برخوردار نیستند که در زمان حکومت جمهوریت از آن برخوردار بودند. طالبان زنان معترض را طور شکنجه می کند و آنعده اعضای بدن شان شکنجه میشود که آنها مجبور می شوند بعد از آزادی از زندان دست به خودکشی بزند.»
با این حال، نظر محمد یکی از افسران اردوی ملی حکومت جمهوریت نیز نگرانی خود را در پیوند به وضعیت حقوق زندانیان در زما حاکمیت طالبان بیان کرده میگوید، افراد طالبان با زندانیان مثل یک اسباب بازی برخورد میکند:
«افراد طالبان با زندانیان به مانند توپ فوټبال بازی میکند و از هر طرف با مشت لگد میزنند. آنها نه می فهمند که حقوق بشر چه است و حقوق یک زندانی یعنی چه! آنها هرچیز که فکر میکنند و میخواهند بالای زندانیان تطبیق میکند.»
او که خودش نیز در نزد طالبان زندانی بود می افزاید، طالبان به زندانیان مواد غذايی کافی نمی دهد و اطاق های زندانیان بسیار کثیف بودند:
«افراد طالبان دو یا سه روز بعد می آمدند و خوب لت و کوب میکردند و در اتاق که من زندانی بودم، تنها یک سوراخ کوچک در دیوار داشت که از آن سوراخ برایم نان خشک یا برنج سخت و آب میدادند. در حال که دست و پایم بسته بود، به بسیار سختی میتوانیستم نان را از روی کاغذ بخورم. در اتاق من حمام نبود و در جریان شش ماه حبس هیچگاهی سر و جان خود را نه شسته ام.»
این افسر سابق اردوی افغانستان می افزاید، افراد طالبان در زمان لت و کوب زندانیان با یک دیگر رقابت کرده کسان را تشویق و ترغیب می کردند که بیشتر از دیگران میتوانستند به زندانیان آسیب برساند:
«اگرچه هر کسی را تهدید متوجه است اما کسانیکه در زمان حکومت جمهوری به افراد وابسته به طالبان ضرر رسانیده باشند، به هیچ صورت مصؤن نیستند. گناه من خدمت به مردم کشورم بود. من در زندان انفرادی بودم و رفتار افراد طالبان با من خیلی زشت بود. افراد طالبان در زمان لت و کوب من با یکدیگر میگفتند که کدام شان خوب لگد و مشت میزند. هر آن کسی که توسط مشت یا لگد خود مرا زیاد افکار میکرد یا به زمین میزد، نزد دیگران با خنده و خوشحالی استقبال می شود.»
نظر محمد نمیتواند زندان طالبان را با زندان دوره حکومت جمهوریت مقایسه کند، زیرا به گفته وی، در حکومت جمهوریت زندانیان از حقوق خود برخوردار بوده و می توانستند از حقوق خود دفاع کنند. نامبرده همچنان میگوید که از زندان طالبان فرار کرده اکنون درپاکستان به سر می برد اما خانواده اش هنوز در افغانستان است. ایشان از وضعیت خود در پاکستان و از وضعیت خانواده خود در افغانستان ابراز نگرانی میکند و می گوید که چند بار در پاکستان نیز مورد حمله قرار گرفته است. او از نهاد های حقوق بشری به ویژه دفتر امور مهاجرین سازمان ملل (UNHCR) انتقاد کرده می گوید که این دفاتر همراه اش هیچ همکاری نکرده است. وی از جامعه بین الملل و نهاد های حقوق بشری میخواهد که هرچیزی زود تر به پرونده اش رسیده گی کنند.
با این حال، لیلا رحمانی فعال حقوق بشر در افغانستان رفتار طالبان با مردم و زندانیان را مخالف ارزش های حقوق بشر دانسته میگوید، مردم افغانستان در دوره فعلی طالبان از تمام حقوق شان محرم بوده تحت شکنجه های جسمی و روانی قراردارند. خانم رحمانی می افزاید، زنان زندانی، اعضای خانواده آنها و همچنان زنان که از زندان آزاد شده اند، در صحبت به وی گفته اند که زندان های طالبان به هیچ نوع حقوق بشری دسترسی نداشتند:
«حرف عمل طالبان با مردم افغانستان خصوصا در برابر حقوق نظامیان، زنان، فعالین جامعه مدنی وکارکنان رسانه ای در تضاد بوده وحاضر نیستند که به حقوق اجتماعی وفردی زندانیان احترام بگزارند. مردم افغانستان در بیشتر از دوسال حاکمیت ظالمانه طالبان صدای خود بگوش جهانیان رسانیده اما صدای شان شنیده نه شده در سیاه چال های تاریک زنده گی شان را ادامه میدهند.»
این درحال است که نصیر احمد فایق نماینده حکومت پیشن در سازمان ملل متحده نیز در صفحه ایکس خود این اعمال طالبان را سیاست استبدادی خوانده و آنرا مغایر ارزش های اسلامی و قوانین بین المللی دانسته است. آقای فایق در ادامه نوشته است که زندانی کردن، شکنجه، خشونت و آزار جنسی زنان معترض در زندان ها، بازداشت، شکنجه و کشتار هدفمند نظامیان پیشین و انتقام جویی و توقیف اعضای خانواده های آنها در تضاد کامل با فرهنگ مردم افغانستان، ارشادات دین اسلام و قوانین بین المللی حقوق بشر است.
نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در تازه ترین گزارش خود در مورد نقض گسترده حقوق بشر در زندان های طالبان طی دوسال حاکمیت ابراز نگرانی کرده وگفته است که، افراد طالبان هنگام بازداشت و پس از بازداشت حقوق مردم را نقض نموده و در قبال نیروهای امنیتی حکومت پیشین نقض آشکار حقوق بشری را مرتکب شده اند.
یوناما بیشتر از ۱۶۰۰ مورد نقض حقوق بشر را طی دو سال حاکمیت طالبان ثبت کرده و در گزارش خود تذکر نموده که نیمی از تخلفات مربوط به شکنجه و رفتارهای ظالمانه، غیر انسانی و تحقیر آمیز در شکنجه گاه ها و توقیف خانه های طالبان انجام میشود. این اداره گفته است که در گزارش موارد نقض حقوق بشر در بازداشتگاه های حکومت طالبان در ۲۹ ولایت افغانستان را از آغاز ماه جنوری سال ۲۰۲۲ تا پایان ماه جولای سال ۲۰۲۳ مستند ساخته است. در گزارش گفته شده که ۱۱ در صد این موارد خشونت با زنان صورت گرفته است.
این سازمان همچنان از شوک برقی، بند نمودن طرق تنفسی، آوردن فشار و تهدیدات، نوشانیدن اجباری آب، لت و کوب بدنی و وارد کردن درد و رنج شدید، از تکنیک های طالبان در قبال زندانیان و متهمان نامبرده است.
با این حال، عبدالمتین قانع سخنگوی وزارت داخله طالبان گرچه می پذیرد که در برخی مواقع مشکلات وجود داشته اما در کل رفتار نادرست با زندانیان را رد میکند. آقای قانع می افزاید، بعد از فرمان رهبر این گروه هیچکس حق نقض حقوق بشری را ندارد:
«در عموم وضعیت خوب است. مسؤلین امارت بعد از صدور فرمان شیخ هیبت الله اخوند زاده منبی بر رفتار نیک و مسؤلانه با زندانیان حق ندارند کسی را بدون حکم دستگیری بازداشت و بدون حکم محکمه تعذیب کند.»
در همین حال، محمد نسیم لالهاند سخنگوی ریاست زندان ها و محابس طالبان لت و کوب زندان و همچنان رفتار نادرست با زندانیان و نقض حقوق بشری زندانیان را رد کرده می گوید، در زندان های عمومی چنین موارد نیست. به گفته وی، زندانیان سیاسی در زندان های استخبارات نگهداری میشود و آنها از وضعیت زندان های استخبارت معلومات در دست ندارند:
« این خانم ها زندانیان سیاسی اند و مربوط ما نمی شود. در زندان های ما تنها مجرمان جنایی و عادی نگهداری میشود و با آنها رفتار بسیار خوب صورت میگیرد.»
گرچه نقض حقوق بشری در حکومت طالبان بر هیچکس پنهان نیست اما در این اواخر خوشبینی های نیز وجود داشته است. روزوا اتنبایوا نماینده ویژه سرمنشی سازمان ملل متحده در ۷۵ سالگرد اعلامیه حقوقو بشر به پیشرفت ها اشاره نموده گفت، طالبان با وجود تعهدات خود شرایط مناسب را برای آموزش دختران و کار زنان مساعد نه ساخته است اما در مورد رفتار با زندانیان تغییرات مثبت دیده می شود.
جمعه، ۲۲ دسمبر ۲۰۲۳
شما باید داخل شوید برای نوشتن دیدگاه.