دستان خالی غنی و عبداله پس از دیدار با بایدن؛ خطر سقوط دولت افغانستان به دست طالبان

مردم افغانستان با دستان خالی در برابر هجوم طالبان مقاومت می کنند و در برخی مناطق با ایجاد میلیشای محلی موفق شده اند نیروهای طالبان را عقب بنشانند؛ با این همه نگرانی نسبت به پیشروی نظامی طالبان، خطر سقوط کابل و افتادن قدرت به دست گروه طالبان تا آن اندازه جدی است که روز چهارشنبه دوم تیرماه غنی و عبداله به دیدار بایدن رئیس جمهور آمریکا رفتند تا دولت و نمایندگان آمریکا را متقاعد سازند از انجام اقداماتی که باعث تشویق طالبان به تشدید حملات نظامی شده است خودداری کنند اما بایدن در دیدار حضوری به اشرف غنی و عبداله یادآور شد که برنامه آمریکا در مورد افغانستان تغییر نمی کند؛ پاسخی که بدون شک طالبان از آن استقبال می کنند. بنا بر گزارش های محلی دردو ماه گذشته، بیش از ۷۰ ولسوالی به‌دست طالبان سقوط کرده است و همین حالا طالبان نزدیک به ۴۰ درصد از افغانستان را در اختیار دارند.

بایدن: برنامه ی آمریکا در مورد افغانستان تغییر نمی کند
روزنامه ی ۸ صبح کابل در باره دیدار غنی و عبداله با بایدن نوشته است: محمداشرف غنی، رییس جمهور، عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی و هیأت همراهش عصر روز جمعه، چهارم سرطان، با جو بایدن، رییس جمهور امریکا، در کاخ سفید دیدار کرد.

رییس جمهور امریکا در این دیدار اعلام کرده است که نیروهای امریکایی از افغانستان خارج می‌شوند، اما حمایت این کشور از افغانستان ادامه می‌یابد.

رییس جمهور غنی نیز در این دیدار تصمیم بایدن برای خروج از افغانستان را تاریخی خوانده و تأکید کرده است که به این تصمیم احترام دارد و از آن حمایت می‌کند.

طبق اعلام کاخ سفید، بایدن در این دیدار بر حمایت پایدار امریکا از مردم افغانستان از جمله زنان، دختران و اقلیت‌ها از طریق کمک‌های غیرنظامی، توسعه‌ای و بشردوستانه تأکید کرد.

رییس جمهور امریکا هم‌چنان متعهد شد که کمک کشورش به نیروهای امنیتی افغانستان ادامه یابد.

بایدن در این دیدار تأکید کرده است که رهبران افغانستان باید در مورد حمایت از صلح و ثبات در افغانستان اتفاق نظر داشته باشند و به اتحاد برسند.

جو بایدن گفته است که هرچند سربازان امریکایی افغانستان را ترک می‌کنند، اما مشارکت پایدار دو جانبه قوی بین هر دو جانب ادامه خواهد یافت.

به این ترتیب، درخواست مک کانل رهبر اقلیت سنای امریکا که از بایدن خواسته بود تا روند خروج نیروها را به تأخیر بیندازد، پذیرفته نشده است.

«مک کانل رهبر اقلیت سنا با انتشار بیانیه ای ابراز امیدواری کرده است دولت بایدن روند خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را به تعویق بیندازد و به نگرانی‌ها توجه کند.
مک کانل در بیانیه خود آورده است تصمیم رئیس جمهور بایدن برای خروج نیروهای آمریکایی، شرکای افغان ما را برای مقابله با تهدیدات تنها می گذارد.

در بیانیه رهبر اقلیت سنای آمریکا آمده است رئیس جمهوری و ملت افغانستان حق دارند تعجب کنند که چرا دولت بایدن تصمیم به خروج نیروهای نظامی گرفته در حالیکه این اقدام تهدیدات تروریستی را افزایش می دهد و طالبان با اقدام ما جسورتر شده است.»

به گزارش وال استریت ژورنال، مقام‌های اطلاعاتی امریکا به این نتیجه رسیده‌اند که دولت افغانستان ممکن است شش ماه پس از خروج نیروهای امریکایی، سقوط کند.

آژانس اطلاعاتی آمریکا: احتمال سقوط دولت تا شش ماه آینده
وال استریت ژورنال روز چهارشنبه، دوم تیرماه، با نشر گزارشی گفته است که آژانس اطلاعاتی امریکا در جریان هفته اخیر و پس از سقوط ده‌ها ولسوالی به دست طالبان، پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه‌اش را اصلاح کرده است.

دو مقام مسئول در اداره اطلاعات آمریکا که نامی از آنها برده نشده، در گفت‌وگو با این روزنامه، پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه گذشته را درباره اینکه دولت افغانستان دو سال پس از خروج آمریکا قادر خواهد بود به حیات خود ادامه دهد، بعید دانستند. لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، پنجشنبه گذشته در جلسه کمیته سنا گفته بود که خطر نسبی وجود دارد که گروه‌های افراطی افغانستان ظرف دو سال پس از خروج جای نظامیان آمریکایی را بگیرند. دبورا لیونز، نماینده ویژه و مدیر مأموریت کمک‌رسانی سازمان ملل متحد در افغانستان نیز در جلسه روز سه‌شنبه شورای امنیت گفت: اکثر نواحی اطراف مراکز ولایتی، به دست طالبان افتاده و این نشان می‌دهد طالبان به محض خروج کامل نیروهای خارجی برای گرفتن مراکز ولایتی تلاش می‌کند. به گزارش وال‌استریت ژورنال، مقام‌های کاخ سفید با توجه به تحرکات طالبان، از ارتش خواسته‌اند روند خروج نیروها را آهسته کنند؛

این نشریه گفته است که نیروهای امنیتی افغانستان در جریان یک ماه اخیر، از ولسوالی‌ها بدون هیچ گونه مقاومتی عقب‌نشینی کرده‌اند یا هم با سپردن تجهیزات، به گروه طالبان تسلیم شده‌اند.

وال استریت ژورنال به حملات طالبان در شمال افغانستان اشاره کرده و گفته است که گروه طالبان با حملات تهاجمی بسیاری از مناطق روستایی و ولسوالی‌ها را تحت کنترل‌شان در آورده‌اند. علاوه بر این، سیاست‌مداران محلی و بزرگان قبایل یک‌سری «توافق‌‌نامه‌های تسلیمی» را با نیروهای امنیتی افغانستان امضا کرده‌اند.

به گفته این نشریه، این نیروها که بیش‌تر‌شان ماه‌ها بدون حقوق وظیفه اجرا کرده‌اند، در ازای به دست آوردن تضمین عبور و مرور امن از سوی طالبان، کاروان‌های وسایل نقلیه زرهی و انبارهای تسلیحاتی، از جمله توپ‌خانه، خمپاره و مسلسل‌های سنگین را ترک کرده‌اند.

این گزارش در حالی به نشر رسیده است که ایالات متحده امریکا ۵۰ درصد از نیروهایش را از افغانستان بیرون کرده است.

هم‌زمان با این، گروه طالبان به حملاتش شدت بخشیده‌ و در جریان یک ماه اخیر بیش از ۷۰ ولسوالی را در ولایت‌های میدان‌وردک، فاریاب، غور، بغلان، جوزجان، تخار، ارزگان، سرپل، کندز، سمنگان، بلخ، بدخشان، بادغیس، فراه، نیمروز و هرات تصرف کرده است.

مقاومت خودجوش مردم، جنگ قدرت میان غنی و عبداله
برنامه طالبان رسیدن به کابل است. طالبان تلاش می کند آنچه را که از طریق دیپلماسی و توافق با آمریکا در مذاکرات دوحه و استانبول پیگیری می کرد حالا با استفاده از فرصت از طریق پیش روی نظامی به دست بیاورد. گروه طالبان اکنون بیشتر از این‌که در مورد گفت‌وگوهای صلح حرف بزنند، بر «فتح»، «نصرت» و پیروزی از طریق جنگ تأکیده دارند. چنان‌که در توصیه‌نامه‌ی اخیر دفتر رهبری این گروه و همچنان یادداشت ملا عبدالغنی برادر، رییس‌ دفتر سیاسی گروه طالبان در دوحه، به جنگ‌جویان طالبان توصیه شده که به جنگ ادامه بدهند و تنها گزینه‌ی مورد نظر این گروه شدت‌بخشیدن به جنگ و پیروزی از طریق زور است.

اما پیشروی‌های اخیر طالبان سبب شده نیروهای محلی و مردم مناطق مختلف که از قدرت‌گیری طالبان نگران هستند، علیه آنها بسیج شوند و همراه با نیروهای امنیتی افغانستان‌، جنگجویان را دوباره به عقب برانند. این روند که از چند روز پیش و پس از رسیدن طالبان تا دروازه‌های شهر مزارشریف در شمال افغانستان آغاز شد، به سرعت در قسمت‌های شرقی و غربی افغانستان گسترش یافت،

روزنامه اطلاعات روز با اشاره به بسیج نیروهای مردمی علیه گروه طالبان، نوشته است: خیزش‌های مردمی در ولایات شمالی و مرکز نشان می‌دهد که غلبه‌ی نظامی گروه طالبان بر تمام افغانستان ممکن نیست. اگر این بسیج‌ها درست مدیریت شوند، می‌توانند سد محکمی علیه طالبان در کشور باشند. این نوع بسیج مردمی علیه فشار نظامی طالبان که مهم‌ترین استراتژی این گروه در ماه‌های اخیر بوده است، آن را بی‌نتیجه می‌‌سازد: این واکنش مردمی باعث خواهد شد تا گروه طالبان متقاعد شوند که جنگ راه‌حل نیست و بنابراین ممکن است گزینه‌ی گفت‌و‌گو را جدی‌تر بگیرند. گروه طالبان تحت تأثیر روایت پیروزی قرار دارند و تمایلی به راه‌حل سیاسی ندارند. اما بسیج و مقاومت مردمی علیه گروه طالبان دینامیک تازه‌ی را ایجاد کرده است که اگر درست مدیریت شود می‌تواند وضعیت را تغییر دهد.

مقابله شهروندان عادی که مانع پیشروی جنگجویان طالبان در افغانستان شده‌اند، برای این گروه، گران تمام شده است. حال طالبان در سلسله پیام‌های صوتی به مردم محلی هشدار می‌دهد که پس از افتادن قدرت به دست طالبان، سازمان‌دهندگان این خیزش‌ها مورد عفو این گروه قرار نخواهند گرفت.

برخی از تحلیل گران با ابراز نگرانی از تشدید حملات طالبان و شکل گیری نیروهای خودجوش مقاومت محلی، معتقدند که با درنظرداشت فقدان رهبری ملی و اجماع سیاسی در سطح کشور، تحولات اخیر و دینامیک‌های تازه می‌تواند خطر جنگ‌های داخلی و تداوم خشونت را نیز در پی داشته باشد.

روزنامه شرق در گزارش خود با اشاره به تحرک نظامی طالبان، مقاومت مردم در برابر آن و دیدار غنی و عبداله با بایدن نوشته است: همراهی عبداله با غنی نشان می‌دهد خلاف توافق‌های پس از انتخابات، غنی و عبداله هیچ اعتمادی به یکدیگر ندارند و حتی حاضر نشدند در چنین زمان حساسی یکی در داخل کشور بماند و دیگری برای رایزنی به واشنگتن برود. به گفته مقامات آمریکایی‌، هر دو اصرار داشتند در این سفر باشند چراکه هیچ‌کدام خود را کمتر از دیگری نمی‌دانست تا این فرصت را به رقیب بدهد و در نهایت هم هدف این دو نفر، به‌رخ‌کشیدن برتری خود به دیگری است. تحلیلگران منطقه‌ای بر این باورند تا زمانی که این دودستگی در میان مقامات ارشد افغانستان وجود دارد، ‌نمی‌توان امید داشت که از خلال دیدار با بایدن یا برگزاری مذاکرات صلح، نتیجه‌ای حاصل شود که به نفع مردم رنج‌کشیده افغانستان باشد.