جهانحقوق بشر

خلاء تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی افغانستان در سه سال گذشته

افغانستان بعد از تحولات اگست ۲۰۲۱ دچار انزوای سیاسی شد. این انزوا با گسستی که در تعاملات افعانستان با کشورهای منطقه و جهان سنجیده می‌شود قابل تعریف است؛ اما از اگست ۲۰۲۱ سه سال گذشته و سخنگوی امارت اسلامی به تازگی مدعی شده که «امارت اسلامی دیگر منزوی نیست.»

ذبیح‌الله مجاهد به مناسبت سه‌سالگی رویکار آمدن امارت اسلامی به خبرگزاری فرانسه گفته است که تعاملات تجاری و دیپلماتیک امارت اسلامی در جریان سه سال گذشته با بسیاری از کشورهای منطقه افزایش یافته و این نشان می‌دهد که «امارت اسلامی دیگر منزوی نیست.»

کشورهای چین، روسیه، ایران و پاکستان در سه سال گذشته بیشترین تعاملات چندجانبه را با امارت اسلامی داشته‌اند. این کشورها همچنان نخستین کشورهایی بودند که سفارت‌های افغانستان در پکن، مسکو، تهران و اسلام‌آباد را به هیئت‌های امارت اسلامی سپردند.

دیگر کشورهای منطقه به شمول ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان در آسیای مرکزی و کشورهای امارت متحده عربی، قطر، عربستان و ترکیه در آسیای غربی سطح تعاملات‌شان را با امارت اسلامی به گونه‌ي قابل توجهی افزایش داده‌اند.

افغانستان پس از رویکار آمدن امارت اسلامی در انزوای مطلق فرو رفته بود و کشورها موضع خاصی در قبال حاکمیت امارت اسلامی نداشتند اما با گذشت سه سال، امارت اسلامی خود را از این «انزوای سیاسی» بیرون کشیده است. خبرگزاری فرانسه این وجه از سیاست «طالبان» را «موفقیت‌های دیپلوماتیک» عنوان کرده است.

به گفته‌ی مجاهد، «حدود ۴۰ کشور در افغانستان سفارت یا قنسولگری دارند» که سطح روابط دیپلماتیک کشورها با امارت اسلامی را نشان می‌دهد. اما هنوز هیچ کشوری امارت اسلامی را به عنوان حاکمیت مشروع در افغانستان قبول نکرده است.

خلائی دیپلماتیکی که امارت اسلامی تاکنون بر آن غلبه نکرده، احیای روابط بین‌المللی افغانستان است. کشورهای عمده‌ی جهان برای عادی‌سازی روابط خود با امارت اسلامی روی چند شرط تاکید کرده‌اند که اگر از سوی امارت اسلامی پذیرفته شود، بعید نیست که مسیر اعطای مشروعیت نیز هموار شود.

رعایت کامل حقوق بشر به ویژه حقوق زنان که امارت اسلامی از پذیرش آن تا این لحظه سرباز زده است. تشکیل حکومت همه‌شمول که امارت اسلامی آنرا «انجام شده» می‌داند و در مواردی نیز ضمن دفاع از ترکیب حاکمیت کنونی، آنرا موضوع داخلی افغانستان قلمداد کرده‌ است.

مبارزه با تهدیدات ناشی از رشد تروریسم در افغانستان و مبارزه با قاچاق مواد مخدر نیز از دیگر شرایط کشورهای جهان برای عادی‌سازی روابط با امارت اسلامی است. اما امارت اسلامی در واکنش به این دو مورد نیز گفته‌ که هیچ تهدیدی از خاک افغانستان متوجه دیگر کشورها نیست و مبارزه با مواد مخدر را نیز «در حام انجام» توصیف کرده‌ است.

عدم تحقق این شرایط به ویژه دو شرط نخست ممکن است مانع دست یافتن امارت اسلامی به تعاملات بین‌المللی شود و این خلاء همچنان باقی خواهد ماند.

دکمه بازگشت به بالا