فرشته جامی، زن ۳۶ ساله افغان-بریتانیایی که به تازگی در دادگاه به جرم تلاش برای پیوستن به گروه تروریستی داعش مجرم شناخته شده، به پلیس انگلستان به خاطر انتشار عکس بدون حجاب اسلامی خود اعتراض کرده است. وی مدعی است که انتشار این تصویر باعث ایجاد سوءتفاهمهایی در اذهان عمومی شده است.
پس از اعتراض جامی، پلیس وست میدلند عکس جدیدی از او منتشر کرد که او را در حجاب داعشی نشان میدهد، به گونهای که تنها چشمانش دیده میشود. این اقدام پلیس به نوعی واکنشی به درخواستهای جامی برای حفظ حجاب اسلامیاش تلقی میشود.
جامی به عنوان مدیر چندین کانال تلگرامی داعش شناخته میشود و در حین بازرسیهای انجام شده، حدود ۷ هزار عکس و ویدیو خشن بهدست آمده که نشاندهنده ارتباط او با این گروه تروریستی است. وی همچنین متهم به تلاش برای شستشوی مغزی فرزندانش به منظور تبدیل آنها به جهادگر بود.
این پرونده جنجالهای را بر روند بحثهای اجتماعی و امنیتی در بریتانیا تأثیر گذاشته و نگرانیهایی را در خصوص تهدیدات امنیتی از سوی اتباع خارجی و یکی از سرعتهای احتمالی جذب تروریستها بوجود آورده است.
شیوق شرق در صفحه فسبوک خود چنین نوشته است: تغییر عقیده و فکر یک فرد دشوار است و معمولا تغییر مکان و زمان و حتا اسباب روز سبب ایجاد تحول در وجود و معتقدات او نمیشود. بههمین ترتیب، یک رادیکال از افغانستان به اروپا برود باز رادیکال است و اگر به مریخ هم برود با همان رادیکال افغانستانی است. تغییر معتقدات فرد مثل رها کردن زمین اجدادی میماند؛ زمینیکه به ارث برده و سخت است از دست بدهد، حتا اگر به دردش نخورد. برای همین، هرفردی به غرب رفت، روشنفکر نمیشود و روشنفکری بستگی به آگاهی، مطالعه و آموختن بیشتر دارد. گاهی آموختن هم سبب ایجاد تغییرات در باورهای فرد نمیشود؛ چون سخت است باورهای اجدادی خود را استفراغ کند.
اصلاح کردن افراد دشوار است، اما برعکس، گمراه کردنشان ساده است. این تجربه را خوانش کارکردهای گروهای رادیکال و جهادی به ما دادهاست. عربها مثلی دارند: «کل جدیدا لذیذا؛ هرچیز نو شیرین است.» دعوت به هر ایده و باورهای نو گمراه کنندهاست؛ چون تازگی دارد و جذاب است.
با این حال، افراد بیش از اینکه اصلاح شوند، گمراه میشوند. تبلیغ و بردن افراد به گروهای رادیکال کاری سختی نیست. افراد گماشته شده از سوی گروها برای فریب دادن افراد، افراد هشیاری هستند که بزودی آدم را در دام مندازند. مطالعهی روند سربازگیری این گروهها نشان میدهد که بهسرعت افراد را به ویژه پولداران، زنان و کودکان را ذهنشویی، شیفته و شیدای خود میسازند.
من یک مدت در مورد تبلیغات و روند سربازگیری گروه تبهکار داع… ش تحقیق داشتم، درسی از آن گرفتم این استکه افراد بیشتر گمراه میشوند و کمتر اصلاح. آدمهای جامعهی سنتی، فقیر و آدمهای که عقده دارند یا باورهای سنتی دارند و در غرب هستند، زیادتر آسیبپذیر هستند.
فرشته جامی که به اتهام بیعت با دا…عش مجرم شناخته شد، شهروند افغانستانی است، او در جامعهی که ایدهی جهاد و جنگ بیشتر مورد توجه است، زیسته و بعد به بریتانیا رفته و آنجا هم آموزگار بوده ولی برای گروه تبهکار دا… عش کار کردهاست. روند جذب فرشته به این گروه کار سختی نیست؛ زیرا ذهن او از نخست شیرازهی رادیکال داشت و سپس هم آسیب دید و فریب تبلیغات مخرب را خورد. این زن به جای آموختن و روشنگری، جنگ و وحشت را تعقیب و در کانال های خود از انتحار و مواد منفجره توصیف کردهاست. خودش مبلغ دا… عش بوده و برای این گروه کار کرده و پول گرفته است.
در قانون گروههای رادیکال، گاهی برای جذب افراد بهذهنشویی پرداخته میشود. دا… عش از این مورد بارها استفاده کردهاست. کتاب «عاشق داع… شی من» که توسط هاجر عبدالصمد نوشته شده این روند را خوب توضیح داهاستـ. این کتاب مهم است خوانده شود تا از شر گروهای تبهکار در امان باشیم. در این کتاب علاوه از اینکه جنایات داع… ش نمایش داده شده، از چگونگی جلب و جذب افراد معمولا زنان به این گروه، پرده برداشته شدهاست.
لیلی، زنی که مشکلات زیادی در زندگی دارد توسط سمیرا به گروه جذب میشود. مها نقشی در ذهنشویی او دارد… این اتفاق طوری واقع میشود و چنان محترمانه که لیلی شگفتزده شده و عقل خود را از دست میدهد و به دام میافتد. افرادیکه-چه زنان و چه مردان-به دا… عش جذب میشوند مورد لواط و تجاوز قرار میگیرند تا دیگر دهن برای پاپسکشی باز نکنند. گاهی پیش از جذب یا هنگام دعوت مورد تجاوز یا فعلی قرار میگیرند که چارهی جز پیوستن به این گروه برای شان نمیماند. بسیار گروههای جنگی از این روند استفاده میکنند. فرشته حتمن سهمی از این روندها بردهاست.