کناره‌گیری خلیلزاد؛ پایان ماموریت سقوط و اخراج «شیاد» از صحنه

زلمی‌ خلیلزاد در حال حاضر ۷۰ سال سن دارد و پیش از این به عنوان سفیر امریکا در عراق و سازمان ملل متحد نیز کار کرده است.

او در سپتامبر ۲۰۱۸ از سوی دونالد ترامپ به عنوان نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان انتخاب شد.

خلیلزاد که در سقوط دوره قبلی طالبان نقش داشت، سرانجام روند صلح دوحه را مدیریت کرد که به تسلط دوباره طالبان در افغانستان انجامید.

اداره بایدن نیز پس از روی کار آمدن، تصمیم گرفت که او را در سمتش ابقا کند.

بیش‌تر مقامات و شهروندان امریکا معتقدند که خلیلزاد بدون توجه به سرنوشت افغان‌ها، روند صلح با طالبان را برای خروج هرچه زودتر نیروهای امریکایی از افغانستان دنبال کرده است.

بیش‌تر افغان‌ها نیز زلمی خلیلزاد را مقصر سقوط نظام جمهوریت و تسلط دوباره طالبان بر افغانستان می‌خوانند.

پایان جنگ، شکست صلح

‏زلمی خلیلزاد در استعفانامه‌اش نوشته در دوران مأموریت‌اش به جنگ امریکا در افغانستان پایان داد؛ اما صلح بین‌افغانی شکست خورد.

خلیلزاد گفته گفتگوی بین‌افغانی با تلاش فراوان فراهم شد؛ اما افغان‌ها نتوانستند از این فرصت استفاده کنند. او همچنین تاکید کرده که پیروزی طالبان فصل آخر نیست.

اخراج شیاد از صحنه

کناره‌گیری خلیلزاد واکنش‌هایی را نیز در پی داشته است.

رحمت الله نبیل؛ رییس پیشین امنیت ملی در واکنش خود، زلمی خلیلزاد را شیاد توصیف کرده و گفته است که او پس از کشاندن افغانستان به یک فاجعه برگشت‌ناپذیر از صحنه اخراج شد.

اصطلاح شیاد را پیش از این جان بولتون؛ مشاور پیشین امنیت ملی امریکا در کتاب جنجالی خاطراتش از دوره‌ای که در کاخ سفید با دونالد ترامپ کار کرده برای خلیلزاد به کار برده بود.

آقای بولتون در بخشی از کتابش به نام «اتاق حوادث» نوشته دونالد ترامپ از زلمی خلیلزاد یاد کرده و گفت: «شنیده‌ام او یک شیاد است، اگرچه برای این کار به یک شیاد نیاز داریم.»

سقوط افغانستان به کام طالبان

داوود ناجی؛ مشاور پیشین شورای امنیت افغانستان گفته ‌است که ‏زلمی خلیلزاد سیاستمداری با وجهه امریکایی و ذهنیت قومی است.

ناجی در توییتی نوشته است که خلیلزاد از عدم شناخت ترامپ و پامپئو در مورد افغانستان به نفع ذهنیت قومی‌خود استفاده کرد و با کتمان حقایق روند مذاکرات و خلق روایت دروغ «طالبان تغییرکرده است. افغانستان را به کام یک گروه وحشی سقوط داد».

معامله پشت‌پرده خلیلزاد با طالبان

علی میثم نظری؛ مسئول روابط خارجی جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود گفته است که دولت امریکا باید یک تحقیق کامل در مورد معاملات پشت پرده زلمی خلیلزاد با طالبان انجام دهد.

به گفته او، زیرا خلیلزاد در سه سال به امریکا و افغانستان خیانت کرد و به طالبان امتیاز داد.

میراث باقی مانده خلیلزاد

احمد سعیدی؛ کارشناس امور سیاسی میراث باقی مانده خلیلزاد در افغانستان بد بختی، ویرانی، سرگردانی، پایان ماموریت ناکام و سقوط نظام افغانستان و بد نامی امریکا در سطح بین المللی است.

مقام های ارشد دفاعی امریکا گفته اند که ریشه های سقوط افغانستان به دست طالبان به توافقی که خلیلزاد با طالبان امضا کرد برمی گردد.

توافق موسوم به دوحه که در فبروری ۲۰۲۰ امضا شد، تاریخی را برای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تعیین می کرد.

جنرال فرانک مکنزی فرمانده سنتکام (فرماندهی مرکزی ایالات متحده) گفت که آن توافق «تاثیری واقعا زیانبار» بر دولت و ارتش افغانستان داشت.

لوید آستین؛ وزیر دفاع امریکا هم با تایید این نظر گفت که موافقتنامه دوحه کمک کرد طالبان قوی تر شود