ترامپ در اولین نشست کابینه خود پس از بازگشت به کاخ سفید،با اشاره به خروج شتاب‌زده نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۲۱، تأکید کرد که ایالات متحده میلیاردها دلار تجهیزات نظامی را در این کشور جا گذاشته و اکنون طالبان این تجهیزات را در بازارهای جهانی به فروش می‌رسانند.
ترامپ: طالبان تجهیزات آمریکایی را می‌فروشند
دونالد ترامپ در این نشست که روز چهارشنبه در واشنگتن برگزار شد، گفت: «ایالات متحده همچنان بزرگ‌ترین فروشنده تسلیحات در جهان است، اما افغانستان – تحت کنترل طالبان – اکنون دومین یا سومین کشور فروشنده تجهیزات نظامی است.» او ادعا کرد که طالبان حدود ۷۷۷ هزار تفنگ و هزاران وسیله نظامی دیگر را که از آمریکا به جا مانده، به فروش گذاشته‌اند.
ترامپ در ادامه تصریح کرد که اگر جای وزیر دفاع خود بود، تمام ژنرال‌ها و افسرانی که در روند خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نقش داشتند را برکنار می‌کرد.
واکنش وزارت دفاع آمریکا: بررسی ابعاد خروج از افغانستان
پس از این اظهارات، پیت هسگت، وزیر دفاع ایالات متحده اعلام کرد که وزارت دفاع در حال بررسی تمام ابعاد خروج از افغانستان است. او افزود: «ما متعهد به پاسخگویی درباره روند خروج از افغانستان هستیم و در حال بررسی جزئیات دقیق‌تر این مسئله هستیم.»
واقعیت تسلیحات جا مانده در افغانستان چیست؟
پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان در سال ۲۰۲۱، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد میلیاردها دلار تجهیزات نظامی در اختیار طالبان قرار گرفته است. طبق برآوردهای مختلف، ارزش این تجهیزات بین ۷ تا ۸۵ میلیارد دلار تخمین زده شده، اما بسیاری از کارشناسان نظامی معتقدند که طالبان قادر به استفاده یا فروش تمام این تجهیزات نیستند.
برخی از مهم‌ترین تجهیزات جا مانده شامل موارد زیر است:
- سلاح‌های سبک مانند تفنگ‌های تهاجمی M4 و M16
- وسایل نقلیه زرهی از جمله هاموی و نفربرهای مقاوم در برابر مین
- بالگردهای بلک هاوک و هواپیماهای نظامی که به دلیل نیاز به تعمیر و قطعات یدکی، اغلب غیرقابل استفاده شده‌اند
آیا طالبان به یک فروشنده بزرگ تسلیحات تبدیل شده‌اند؟
با وجود ادعای ترامپ، کارشناسان نظامی و امنیتی این اظهارات را اغراق‌آمیز می‌دانند. مایکل اوهانلون، تحلیلگر مسائل نظامی در موسسه بروکینگز می‌گوید: «طالبان بدون زیرساخت‌های تولید و شبکه‌های بین‌المللی تسلیحات، نمی‌توانند به یک فروشنده بزرگ تبدیل شوند. ممکن است برخی تجهیزات در بازارهای غیرقانونی فروخته شوند، اما این میزان با صادرات رسمی تسلیحات توسط کشورهایی مانند آمریکا، روسیه و چین قابل مقایسه نیست.»
در ماه‌های اخیر گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد برخی از سلاح‌های سبک و تجهیزات باقی‌مانده در بازار سیاه پاکستان، ایران و آسیای مرکزی به فروش رسیده است. با این حال، اطلاعات دقیقی از میزان و مقصد این تسلیحات در دست نیست.
اهداف سیاسی ترامپ از این ادعا
برخی تحلیلگران معتقدند که ترامپ با مطرح کردن این موضوع، به دنبال افزایش فشار بر دولت جو بایدن و برجسته کردن ناکامی‌های او در سیاست خارجی است. او بارها خروج از افغانستان را «فاجعه‌بار» خوانده و آن را یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های تاریخ آمریکا توصیف کرده است.
جیمز جفری، دیپلمات سابق آمریکایی و تحلیلگر مسائل بین‌المللی، در این باره می‌گوید: «ترامپ از این موضوع به عنوان ابزاری برای حمله به بایدن استفاده می‌کند. واقعیت این است که هیچ سندی وجود ندارد که نشان دهد طالبان به یک صادرکننده اصلی تسلیحات تبدیل شده‌اند.»
نتیجه‌گیری
ادعای ترامپ درباره تبدیل شدن افغانستان به یکی از بزرگ‌ترین فروشندگان تجهیزات نظامی در جهان، مورد تردید جدی قرار دارد. با اینکه برخی از تجهیزات جا مانده ممکن است به بازارهای غیرقانونی راه پیدا کرده باشند، اما این موضوع نمی‌تواند افغانستان را در جایگاه دوم یا سوم صادرکنندگان تسلیحات قرار دهد. به نظر می‌رسد این اظهارات بیشتر در چارچوب رقابت‌های سیاسی داخلی ایالات متحده مطرح شده است تا یک واقعیت نظامی و امنیتی در سطح بین‌المللی.
