افغانستان در قعر جدول شاخص دموکراسی ۲۰۲۴؛ استبدادیترین حکومت جهان
طالبان تحت حاکمیت خود، نهتنها آزادی بیان، حقوق زنان و مشارکت سیاسی را کاملاً از بین بردهاند، بلکه حتی آموزش دختران، کار زنان و حقوق اقلیتها را نیز ممنوع کردهاند. برخلاف کوریای شمالی و میانمار که دولتهایشان ساختار مشخصی دارند، طالبان بدون قانون اساسی و با احکام مذهبی سختگیرانه حکومت میکنند.

لندن – واحد تحقیقی مجله معتبر اکونومیست در گزارش سالانه خود درباره شاخص دموکراسی اعلام کرد که افغانستان تحت حاکمیت طالبان، با کسب تنها ۰.۲۵ امتیاز، در میان ۱۶۷ کشور جهان در قعر جدول قرار گرفته است. بر اساس این گزارش، حکومت طالبان استبدادیترین نظام سیاسی جهان را دارد.
طبق این گزارش، افغانستان در تمام شاخصهای اصلی دموکراسی، از جمله انتخابات و تکثرگرایی، کارایی دولت، مشارکت سیاسی، فرهنگ سیاسی و آزادیهای مدنی، کمترین امتیاز ممکن را دریافت کرده است. کشورهای میانمار و کره شمالی به ترتیب پس از افغانستان در پایینترین ردههای این رتبهبندی قرار گرفتهاند.
تحلیل شاخصهای دموکراسی
🔹 روند انتخاباتی و تکثرگرایی: افغانستان، سودان، سوریه، جمهوری آفریقای مرکزی، ترکمنستان و لائوس همگی نمره صفر را دریافت کردهاند، به این معنا که هیچ روند انتخاباتی معتبری در این کشورها وجود ندارد.
🔹 کارایی دولت: افغانستان، سودان، سوریه و میانمار نیز نمره صفر را گرفتهاند که نشاندهنده عدم شفافیت، پاسخگویی و ناکارآمدی کامل حکومتها در این کشورها است. با این حال، کره شمالی (۲.۵۰) و لائوس (۲.۸۶) امتیاز بالاتری دارند، زیرا با وجود استبداد، دولتهای آنها ساختارهای اجرایی منظمی دارند.
🔹 مشارکت سیاسی: افغانستان تنها کشوری در این فهرست است که نمره ۰.۰۰ را دریافت کرده است، به این معنا که هیچ شهروندی، حتی نخبگان یا گروههای نزدیک به حکومت، اجازهی مشارکت در فرآیندهای سیاسی را ندارند.
🔹 فرهنگ سیاسی: در این شاخص، افغانستان نمره ۱.۲۵ را گرفته که نشاندهنده فضای بسیار بسته سیاسی و سلطه ایدئولوژی افراطی طالبان است. در مقابل، کشورهایی مانند ترکمنستان (۵.۰۰) و سودان (۵.۶۳) امتیاز بالاتری دارند، زیرا در آنها حداقل بخشی از جامعه از ارزشهای دموکراتیک حمایت میکند.
🔹 آزادیهای مدنی: افغانستان، سوریه، میانمار و کره شمالی در این بخش نمره صفر را گرفتهاند، که به معنای سرکوب کامل آزادی بیان، آزادی اجتماعات، حقوق زنان و حقوق اقلیتها در این کشورها است.
طالبان و حکومتی بدون ساختار قانونی
در حالی که دولتهای سرکوبگر مانند کره شمالی و میانمار ساختارهای سیاسی و اداری مشخصی دارند، طالبان بدون قانون اساسی حکومت میکنند و کشور را بر اساس احکام مذهبی سختگیرانه اداره میکنند. آموزش دختران، کار زنان و حقوق اقلیتها بهطور کامل از بین رفته و فضای سیاسی به شدت بسته و تحت کنترل ایدئولوژیک است.
گزارش اکونومیست نشان میدهد که افغانستان در میان کشورهای جهان بستهترین و استبدادیترین حکومت را دارد. این رتبهبندی تأکیدی بر وخامت وضعیت حقوق بشر و سرکوب آزادیها تحت حاکمیت طالبان است.
این یافتهها میتواند پیامدهای جدی برای آینده افغانستان و روابط بینالمللی این کشور داشته باشد، بهویژه در زمینه کمکهای بشردوستانه و سیاستهای کشورهای خارجی در قبال طالبان.