جنایت طالبان در بامیان؛ از تیرباران مردم تا تخریب بت‌های تاریخی
در زمستان سال ۱۳۷۹، طالبان دست‌کم ۳۶۴ نفر از مردم غیرنظامی ولسوالی یکه‌ولنگ را به‌طرز فجیعی تیرباران کردند. دو ماه بعد، این گروه به تخریب بی‌رحمانه دو مجسمه تاریخی بامیان اقدام کرد و یکی از بزرگترین فجایع فرهنگی تاریخ افغانستان را رقم زد.
در حالی که تاریخ افغانستان شاهد فاجعه‌های بی‌شماری بوده است، یکی از تلخ‌ترین رخدادها در آن دوران، تخریب مجسمه‌های بامیان توسط طالبان در ۲۱ حوت ۱۳۷۹ است. این اقدام نه تنها نابودی یکی از بزرگترین میراث‌های فرهنگی کشور را رقم زد، بلکه به گفته شاهدان عینی، طالبان از مردم غیرنظامی برای پیشبرد اهداف جنگی خود سوءاستفاده کرده و آنان را مجبور به همکاری در تخریب این آثار تاریخی کردند.
بر اساس گزارش‌ها، گروه طالبان یک کمیسیون ویژه در بامیان تشکیل داد که وظیفه‌اش تأمین هزینه‌های جنگجویان از طریق زورگیری از مردم و اجبار به انجام کارهای اجباری بود. این کمیسیون مردم را به انجام کارهایی نظیر نابود کردن تاک‌های انگور و فرستادن آنان به خط مقدم جنگ مجبور می‌کرد.
حفاری و جاسازی مواد انفجاری در بت‌ها
یکی از افرادی که مجبور به همکاری در تخریب بت‌ها شد، در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهور جزئیات این حادثه را روایت کرده است. طبق گفته وی، طالبان با استفاده از زندانیان و مهندسان پاکستانی اقدام به حفاری در داخل مجسمه‌ها کرده و مواد انفجاری را در آن‌ها جاسازی نمودند. پس از دو هفته، مواد انفجاری در ۲۰ حوت آماده شد و در ۲۱ حوت مجسمه‌های بامیان منفجر شدند.
یادآوری جنایت فرهنگی و انسانی
تخریب این آثار تاریخی، علاوه بر جنایت فرهنگی، یک فاجعه انسانی برای مردم بامیان بود. بسیاری از این مردم به‌طور مستقیم از سوی طالبان تهدید و شکنجه شدند و شاهد نابودی میراث فرهنگی و آثار باستانی خود بودند.
این جنایت طالبان در بامیان نه‌تنها آسیب زیادی به اقتصاد و صنعت گردشگری بامیان وارد کرد، بلکه آسیبی جبران‌ناپذیر به تاریخ و هویت فرهنگی افغانستان وارد ساخت. این رویداد در تاریخ افغانستان به‌عنوان یک فاجعه فرهنگی و انسانی باقی خواهد ماند که مردم بامیان هرگز آن را فراموش نخواهند کرد.
