سفر دو مقام ارشد پاکستان به افغانستان؛ از انتقاد در مونیخ تا دیدار در کابل

دیروز خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان در رأس هیأتی که جنرال ندیم انجم، رئیس سازمان استخبارات آن کشور (ISI) نیز شامل آن بود، به کابل آمد.

بر اساس اعلامیه وزارت خارجه پاکستان، این هیأت با ملا عبدالغنی برادر، معاون رئیس الوزرا، ملا محمد یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع، سراج الدین حقانی، سرپرست وزارت امور داخله و امیر خان متقی، سرپرست وزارت امور خاجه گروه طالبان دیدار کرده است.

در اعلامیه وزارت خارجه‌ پاکستان آمده است که«مسائل مربوط به تهدید فزاینده تروریزم در منطقه، به ویژه توسط TTP(تحریک طالبان پاکستان) و ISKP (شاخه خراسان داعش) مورد بحث قرار گرفت.»

وزارت امور خارجه پاکستان افزوده که «دو طرف توافق کردند که برای مقابله‌ مؤثر با تهدید تروریزم ناشی از نهادها و سازمان‌های مختلف همکاری کنند.»

در اعلامیه وزارت خارجه پاکستان همچنین آمده است که دو طرف بر تقویت همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف به منظور تقویت بیشتر روابط توافق کرده‌اند.

دفتر ملا عبدالغنی برادر، معاون رئیس الوزرای گروه طالبان نیز دیدار او با هیأت پاکستانی را تأیید کرده و از قول او نوشته است که «طالبان بر روابط تجاری و اقتصادی با پاکستان تأکید می‌کند و این‌گونه روابط را به مفاد دو کشور می‌داند.»

معاون رئیس الوزاری گروه طالبان افزوده که « «لازم است که مسائل تجاری و اقتصادی را از مسائل سیاسی و امنیتی تفکیک نماییم تا شکار سیاست نگردد.»

او خواستار رهایی شهروندان افغانستان از زندا‌ن‌های پاکستان و بازگشایی مرز تورخم از مقامات پاکستان شده است.

انتقاد در مونیخ و دیدار در کابل
سفر وزیر دفاع و رئیس استخبارات پاکستان به کابل پس از آن صورت گرفت که سخنان بلاول بوتو زرداری، وزیر امور خارجه آن کشور در کنفرانس امنیتی مونیخ در مورد تهدید تروریزم از افغانستان، واکنش برانگیز شد.

وزیر خارجه پاکستان گفته بود که «یک معجون کامل الفبا [الف تا ی] از سازمان‌های تروریستی در افغانستان مستقر شده‌اند».

او افزوده بود که «نگرانی این است که اگر ما (جامعه جهانی) و دولت موقت افغانستان (طالبان) این گروه‌ها را جدی نگیریم و آنان (طالبان) اراده و ظرفیت مقابله با گروه‌های تروریستی را نشان ندهند، این گروه‌ها فعالیت‌های تروریستی را در منطقه انجام خواهند داد – ما در حال حاضر شاهد افزایش فعالیت‌های تروریستی در پاکستان از زمان سقوط کابل هستیم – اما طولی نمی‌کشد که به جای دیگری برسد.»

عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت امور خارجه طالبان در واکنش به این اظهارات، با نشر یک رشته تویت گفت که «به پاکستان توصیه می‌کنیم به جای شکایت در کنفرانس‌های بین‌المللی، مسائل دوجانبه را رو در رو بحث کند.»

اکنون به نظر می‌رسد که وزیر دفاع و رئیس استخبارات پاکستان به کابل سفر کردند تا نگرانی‌های پاکستان در مورد «تهدید فزاینده تروریزم» از افغانستان را با مقامات طالبان از نزدیک نیز در میان بگذارد.

تنوع دیدار مقامات پاکستان با مقامات گروه طالبان نیز نشان می‌دهد که آنها نگرانی خود را هم با مقامات سیاسی و هم با مقامات امنیتی طالبان در میان گذاشته‌اند و به احتمال زیاد ادامه روابط خود با کابل را، منوط به عملکرد طالبان در قبال این نگرانی‌ها کرده است.

تفاوت اعلامیه‌ها
پس از سفر هیأت پاکستانی به کابل، علاوه بر وزارت امور خارجه پاکستان، دفتر ملا عبدالغنی برادر، معاون رئیس الوزرای طالبان نیز یک اعلامیه در این مورد منتشر کرد.

اما بین هر دو اعلامیه و موضوعاتی که به آنها اشاره شده، تفاوت فاحش وجود دارد؛ هرچند که وزارت دفاع، داخله و خارجه گروه طالبان در این مورد تاکنون هیچ اعلامیه‌ای صادر نکرده‌اند.

در اعلامیه وزارت خارجه پاکستان، موضوعات کلیدی مورد بحث «تهدید فزاینده تروریزم در منطقه»، به ویژه توسط تحریک طالبان پاکستان (TTP) و شاخه خراسان گروه داعش (ISKP) گفته شده است.

اما در اعلامیه دفتر ملا عبدالغنی برادر، موضوعات کلیدی مورد بحث، مسائل تجارتی و اقتصادی دانسته شده است و به بحث در مورد شاخه خراسان داعش و طالبان پاکستانی، اشاره نشده است.

دلیل این امر بر می‌گردد به اختلافات دو طرف بر سر مسائل امنیتی که در این اواخر باعث تنش بین دو کشور شده است.

پس از افزایش حملات طالبان پاکستانی بر نیروهای ارتش آن کشور در شهرهای مختلف، دولت پاکستان طالبان افغانستان را متهم می‌کند که برای اعضای تی‌تی‌پی «پناهگاه امن» فراهم کرده است و این حملات از خاک افغانستان برنامه ریزی و طراحی می‌شود.

از سوی دیگر، مقامات پاکستانی، از جمله وزیر خارجه آن کشور، می‌گویند که داعش «بزرگترین تهدید» در افغانستان است؛ در حالی که گروه طالبان حضور داعش در افغانستان را انکار می‌کنند و سرپرست وزارت خارجه این گروه در یکی از سخنرانی‌هایش گفته بود که «اگر داعش در افغانستان حضور دارد، چرا هیچ کس آن را نمی‌بیند.»

به نظر می‌رسد که پاکستان هنوز به این باور است که برای مهار تی‌تی‌پی و همچنین جلوگیری از تهدیدات دیگر گروه‌های تروریستی، نیاز است که با گروه طالبان در افغانستان گفتگو کند و نگرانی‌های خود را از هر طریقی که لازم است با آنها در میان بگذارد.

اما مشخص نیست که آیا گروه طالبان می‌تواند در زمینه کاهش تهدیدات امنیتی که اکنون پاکستان با آن درگیر است، نقش مؤثر بازی کند یا خیر؟