سه امید باقیمانده برای افغانستان؛ نوشتاری از لارپوبلیکا

لارپوبلیکای ایتالیا نوشت: اندیشه حمایت، برقراری و حمایت از دمکراسی و رعایت حقوق بشر نه فقط اشتباه نیست، بلکه بر پایه جهانی بودن این ارزش‌ها استوار است و نه بر پایه غربی بودن آنها. متنی که در پی می‌آید در بلاگ «امیلیو چارلو»، مسئول روابط خارجی آژانس همکاری و توسعه ایتالیا در هافتینگتون پست انتشار یافته است.

بیست سال افغانستان و همکاری با این کشور هدر نرفته است. نباید کسانی را که به شکست اعتقاد دارند، باور داشت. صحبت از صدور کالا نیست بلکه پای آرزوهای جهانی است که اکثر مردان و زنان هماهنگ با اکثریت فرهنگ‌های بزرگ از آن حمایت می‌کنند. این بدان معنا نیست که مرتکب اشتباهاتی نشده‌ایم یا اینکه نباید درس بگیریم.

به منظور حمایت و گسترش دمکراسی به زمان و تعهد سیاسی بلندمدت نیاز است. امنیت افراد و کنترل سرزمین و دفاع در برابر دشمنان خارجی مقدمه‌ای اجتناب ناپذیر است. نقش نظامیان و نیروهای امنیتی در این پروژه بسیار حایز اهمیت است لیکن باید محدود باشد. بار سنگین پنتاگون بر تصمیمات و اولویت‌های توسعه قبل و بعد از طرح افزایش نیروها در سال ۲۰۰۹ نتایج رضایت‌بخشی به همراه نداشته است.

عدم توازن و تناسب میان هزینه نظامی و سرمایه‌گذاری در توسعه یک اشتباه بود. اهدا کنندگان همواره بیشتر در جمع‌آوری منابع برای سرمایه‌گذاری روی توسعه اقتصادی، شبکه‌های حمایت اجتماعی، تقویت مدیریت، آموزش بیشتر مشکل داشتند.

توسعه، حمایت از نهادها، ارتقای دمکراسی، حرفه‌ای بودن، تجربه و آموزش می‌طلبد. این وظیفه موسسات توسعه و جامعه مدنی است و صحبت از همبستگی یا اهدای ماشین آلات یا ساخت مدارس نیست بلکه پای برنامه‌ریزی در جهت مداخله و تحلیل داده‌ها به همکاری تنگاتنگ با دولت محلی است.

الگوهای نهادی پیشنهادی بیش از حد سخت‌گیرانه و مبتنی بر تجربیات و فرهنگ‌های غربی است. اقدامات تقویتی نهادها و آموزش افراد استاندارد هستند و تاثیر اندکی دارند و در افغانستان و سایر مناطق حلال مشکلات نبوده‌اند و نسخه‌ای حاوی هم‌زیستی منظم با جامعه‌ای که از نظر قومی و دینی تجزیه شده است، ارائه نداده است.

هر نوع مداخله‌ای یک وحدت مقاصد در میان تمامی بازی‌گران را می‌طلبد در حالی که در افغانستان این مداخله اعم از متحدان و دولت این کشور و نیز سایر بازیگران منطقه‌ای به هیچ‌وجه رضایت‌بخش نبود.

موضوع اقتصاد تریاک که باید جداگانه به آن پرداخت هنوز حل نشده است. به طور کلی خروج از کشور می‌بایست منوط به تضمین‌هایی می‌شد و مورد موافقت ائتلاف قرار می‌گرفت.

البته در کنار این اشتباهات سه امیدواری وجود دارد. ۱- میلیون‌ها دختر و پسری که در مدارس دمکراسی پرورش یافتند،۲- تغییر و تحول طالبان که ناگزیرند با یک جامعه متفاوت و متکامل‌تراز سال ۱۹۹۴ مواجه شوند و ۳- ترس روسیه، ایران و چین که حاضر نیستند یک کانون افراط‌گرایی سنی در نزدیکی خود داشته باشند. چقدر خوب خواهد بود که اراده اروپا و ایتالیا برای عدم رهاسازی ملت افغان به حال خود به این‌ها افزوده شود.