وزارت امور خارجه امریکا با ارسال نامه‌ای به سفارت افغانستان در واشنگتن دیسی خواهان توقف فعالیت‌های سیاسی و قنسولی این سفارتخانه شده است.
در نامه وزارت خارجه امریکا آمده است امتیازات و مصونیت دیپلماتیک کارمندان سفارت افغانستان تا سی روز دیگر لغو خواهد شد.یک ماه بعد، مسئولیت حفاظت از تمامی اموال منقول و غیرمنقول سفارت افغانستان در واشنگتن دیسی را وزارت خارجه ایالات متحده به عهده خواهد گرفت.در نامه وزارت خارجه آمده است که تنها شخص سفیر افغانستان می‌تواند مقام و امتیازات دیپلماتیکش را حفظ کند، اما عادله راز در پاسخ به این نامه گفته است ترجیح می‌دهد استعفایش را اعلام کند و هدفش از کناره‌گیری این است که همکارانش را همراهی کند.عادله راز در این نامه از وزارت خارجه امریکا خواسته است که پرچم سه رنگ افغانستان باید در سفارت و قنسولگری‌های این کشور در امریکا برافراشته بماند.در این نامه همچنین از وزارت خارجه امریکا خواسته شده است تا با نهادهای امریکایی مذاکره کند تا نیازمندی‌های قنسولی شهروندان افغانستان در امریکا را برطرف سازد.در بخش دیگر این نامه، سفارت افغانستان در واشنگتن دیسی از وزارت خارجه امریکا خواسته است تا امکان و اجازه کار برای دیپلمات‌های این سفارت را در امریکا فراهم سازد تا آنها بتوانند زندگی روزمره‌شان را تداوم بخشند.عادله راز سومین سفیر افغانستان است که از سمتش کنار می‌رود.پیش از این سفرای افغانستان در چین و ترکمنستان استعفای‌شان را اعلام کرده بودند.
عادله راز نماینده ارشد و سفیر افغانستان در ایالات متحده آمریکا در ۱۴ اگست ۲۰۲۱ به رختخواب رفت اما وقتی در 15 اوت در اقامتگاه سفیر در واشنگتن دی سی در حالی از خواب بیدار شد مانند دیگران از تلویزیون خود شاهد فرار رهبران ارشد دولت از کشورش بود.
در چند ماه گذشته، او ده‌ها تماس تلفنی از فهرست گسترده تماس‌ها و التماس‌های اشک‌آلود خود – حتی کوبیدن فیزیکی در درهای قدرتمند در اواخر شب – در تلاش برای متوقف کردن تسلط کامل طالبان برقرار کرده بود. حالا او یک مادر، همسر، خواهر و دختر در واتس‌اپ بود و به هر اقوام و دوستانی که در خانه می‌شناخت پیامک می‌فرستاد و تماس می‌گرفت.
عادله 35 ساله، یکی از قدرتمندترین زنان در دولت افغانستان، در کل کشور بود. راز که یک نوجوان 15 ساله پرشور، زیرک و مخفیانه تحصیل کرده بود، زمانی که طالبان برای آخرین بار از قدرت بیرون رانده شدند، احساس کرد که در دو دهه گذشته “همه کاری را درست” انجام داده است تا حقوق زنان در افغانستان را ارتقا دهد. و سنگینی شکستی که اکنون احساس میکرد در گلویش می‌چرخد و به صورت هق هق و انزجار متناوب می‌شد.
هنگامی که طالبان قدرت دولت افغانستان را به دست گرفتند، بسیاری از طرفداران زنگ خطر را در مورد حقوق زنان به صدا درآوردند. اگرچه ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان گفت که «هیچ تبعیضی علیه زنان وجود نخواهد داشت»، بسیاری همچنان شک دارند: گزارش‌هایی از اعمال تبعیض‌آمیز و متوسل شدن این گروه به روش‌های قدیمی و وحشیانه‌اش گزارش شده است. ترس از عقب‌نشینی حقوق زنان باعث شد که بسیاری از مردم و سازمان‌ها از زنان و دختران افغان حمایت کنند.
[ زنان افغان در 20 سال گذشته پیشرفت های بزرگی داشته اند. تلاش‌های امدادی ناامیدانه هستند تا مطمئن شوند که آنها عقب نمانند.]برای سال‌ها، ایالات متحده به ایده مبارزه با طالبان برای حفظ حقوق زنان افغان پایبند بود، هدفی که اولین بار توسط رئیس جمهور جورج دبلیو بوش حمایت شد. آمریکا بیش از 780 میلیون دلار در حدود دو دهه برای ارتقای این حقوق هزینه کرده است.
عادله اولین زنی بود که نماینده دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد شد – کار خود را صرف این کرده است تا به جهانیان یادآوری کند که زنان و دختران افغانستان می توانند پل تکامل یک منطقه باشند.
او گفته است که: «این یک قضاوت بسیار ناعادلانه است که بگوییم زنان افغانستان فقط به ظلم و بی رحمی و تاریکی عادت کرده اند. «اگر این پایان داستان و واقعیت اجتناب‌ناپذیر ما بود، پس چرا ما حتی 20 سال پیش دست به گریبان بودیم؟ ما در واقع کار درست را انجام دادیم و اکنون باید به انجام همه کارها به درستی ادامه دهیم. این ممکن است پایان یک فصل باشد، اما این پایان داستان ما نیست.»
راز تنها سه هفته قبل از سقوط دولتش سفیر افغانستان در ایالات متحده تعیین شده بود. او که چند روز قبل از پاییز در سفارت دی سی نشسته بود، درباره ناامیدی خود از یک خط داستانی فراگیر صحبت میکرد که به نوعی طالبان میراث فرهنگی و تاریخی افغانستان را تجسم می بخشد – که ظهور آنها اجتناب ناپذیر است و حتی بازگشت به حالت عادی.
او در 10 اگست، درست چند روز قبل از اینکه این گروه کنترل کابل را به دست بگیرد، گفت: ” اصل قضیه این است که افغانستان یک جامعه سنتی است و طالبان فقط واقعیت است.” و در 20 سال گذشته، اگر یک زن پیشرفت کرده است، توسط غرب تحمیل شده است.
برای عادله راز، حس ذاتی ارزش و تمایل به حرکت در جهان با احترام، دسترسی به آموزش و کار، قبل از به قدرت رسیدن طالبان در سال 1996 بود. او گفت که او قربانی نیاز به توانمندسازی غرب نبود.
همانطور که راز گفت، زنان افغان «احترامی می خواهند که ربطی به پیشینه ما ندارد. ما خواهان دسترسی به آموزش، سیاست و دانش هستیم و خواهان رفتار برابر هستیم. این یک غریزه طبیعی برای همه ما است.»
او می خواهد که جهان جایگاه زنان را در فرهنگ افغانستان به عنوان چیزی متفاوت درک کند. او که بزرگ‌ترین از چهار فرزند است، اولین سال‌های زندگی‌اش را با لذت بردن از یک سنت خانوادگی گذراند که در آن بزرگ‌ترین آنها بیشترین قدرت را دارد.
راز گفت: «مادر من یک کشور بسیار مرفه را در رابطه با زنان به یاد می آورد. «سنت و احترام در هر جامعه ای متفاوت است، اما در سنت ما، احترام چندان بر اساس جنسیت نبود، بلکه سن بود. من سه برادر کوچکتر دارم، اما احترام بزرگتر را داشتم چون بزرگتر بودم، نه برادر کوچکترم چون مرد بود.»
زنان در افغانستان پس از کسب استقلال این کشور از بریتانیا در سال 1919، یک سال قبل از اینکه زنان سفیدپوست در ایالات متحده اجازه رای بدهند، واجد شرایط رای دادن شدند. راز گفت علاوه بر این، این کشور ملکه های برجسته ای از جمله گوهر شاد و ثریا داشت.
دختر بزرگ راز گوهرشاد و کوچکترین او نورجهان نیز به نام یک ملکه نامگذاری شده است. همانطور که راز می بیند، وجود و میراث آنها بسیار فراتر از یک “آزمایش” توانمندسازی 20 ساله از زمان سقوط طالبان است.
به گفته وی علیرغم اینکه افغانستان اغلب از نظر پیشرفت زنان از کشورهای غربی عقب تر است، زنان در زمینه دیپلماسی تأثیر داشته اند. راز در سال 2019 گروهی از دوستان زنان را در سازمان ملل متحد تشکیل داد . این گروه با 20 کشور عضو از جمله ایالات متحده آغاز شد و از حمایت اتحادیه های بین المللی مانند اتحادیه آفریقا برخوردار بود.
عادله راز در مراسم آغازین تشکل راز گفت: “در 18 سال گذشته، زنان افغان به عنوان رهبران تغییر قد علم کرده اند و شروع به تغییر روایت از قربانیان به شریک زندگی کرده اند.” وی افزود: «این زمان مهمی در تاریخ سیاسی ما است که دستاوردهای ما بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد و سرمایه گذاری ما روی زنان افغان باید همچنان تقویت شود.»
به گفته راز، اما آنچه بعداً رخ داد، برای رهبران زن در کشور ویرانگر بود. در اوایل سال 2020، توافق صلح ایالات متحده و طالبان، که توسط دولت ترامپ منعقد شد، هیچ گونه حمایتی برای زنان ارائه نکرد.
راز گفت که انتظار این بود که دولت پرزیدنت بایدن وارد شود و سعی کند از حقوق زنان به شیوه ای اساسی تر محافظت کند، اما شش ماه پس از دوره ریاست جمهوری جدید، مقامات افغان در واشنگتن عصبی و گیج بودند. تا حدی به همین دلیل بود که راز در ماه جولای از سمت خود در سازمان ملل به واشنگتن نقل مکان کرد، جایی که دیگر رهبران امیدوار بودند که او بتواند حمایت خود را از نیروهای امنیتی افغانستان افزایش دهد.
اما دولت بایدن در نهایت هیچ تلاشی برای مذاکره مجدد درباره توافقی که حفظ حقوق زنان یا آزادی های مدنی را تضمین می کرد، انجام نداد.
راز یک هفته پس از تسلط ناگهانی – به ظاهر تقریباً بی دردسر – بر افغانستان، گفت که احساس پوچی می کند و از هدفی که تمام زندگی او را هدایت کرده بود، بی بهره است.
او می‌گوید: «تا به حال همیشه فکر می‌کردم تاریک‌ترین دوران زندگی‌ام زمانی بود که در دوران رژیم طالبان در افغانستان زندگی می‌کردم و حتی در آن زمان، نوعی امید وجود داشت.» «تقریباً همه چیز 35 سال یک شبه کاملاً پاک می شود. … فراتر از درد، فراتر از تراژدی است.»
او نمی‌داند که بعداً چه اتفاقی می‌افتد یا نقشش چه خواهد بود، فقط نمی‌تواند تصور کند دوباره در زندگی عمومی کار کند، زیرا “اعتمادش به دیگران برای ایجاد تغییر” از دست رفته است. او گفت که اکثراً احساس می کند که دخترانش را شکست داده است.
او گفت: «اعتماد، اعتمادم را از دست داده‌ام. «این دروغ است که برای توانمند شدن زنان بجنگیم. ما قدرت گرفتیم… و همه رفتند. آنها فقط راه افتادند.»
