دانشآموزان و آموزگاران در افغانستان برای دومین سال متوالی در حالی از روز جهانی معلم تجلیل میکنند که درب مکاتب و دانشگاهها همچنان بهروی دختران بسته است.
پنجم اکتبر مصادف است با روز جهانی معلم. از این روز همهساله در سراسر جهان تجلیل می شود اما بهنظر میرسد تبعیضهای مبتنی بر جنسیت در افغانستان قشر آموزگاران را نیز متاثر ساخته است.
گرچند امار دقیقی از تعداد زنان آموزگار که بیکار شدهاند وجود ندارد اما قبل از رویکار آمدن امارت اسلامی، حدود ۷۸درصد معلمان مکاتب شهر کابل را زنان تشکیل میداد و این رقم به باور آگاهان شدیدا کاهش یافته و در سایر شهرها تقریبا صفر شده است.
وحیده عظیم معلم در یکی از مکاتب شهر کابل می گوید برعلاوه معلم یک مادر نیز است و دیدن دخترانش و دانشآموزان دیگری که از آموزش محروم هستند رنج می کشد.
به گفته خانم عظیم نصف طبقه جامعه را زنان تشکیل می دهد و اگر دختران از تحصیل محروم شوند جامعه «هرگز پیشرفت» نخواهد کرد.
او که مدت ۳۰ سال تدریس کرده است می افزاید « خوشحال هستم که من معلم هستم و می توانم از این طریق به جامعه، مردم و فرزندان کشور خدمت کنم».
خانم عظیم که سرپرستی خانواده خود را نیز عهده دارد می گویند که به سختی می تواند با این معاش امرار حیات کند و از حکومت می خواهد تا حکومت به وضعیت اقتصادی آنان توجه کند.
مروه (مستعار) دانشآموز که به گفته خودش اگر مکاتب باز می بود حال در آستانه تمام کردن صنف دوازده قرار داشت می گوید در سالهای گذشته روز معلم با «شور و هیجان» زیادتر تجلیل می شد و دانشآموزان برای تجلیل از این روز خیلی آماده گیها می گرفتند.
او که ۱۷ سال سن دارد می افزاید در دوسال که دختران از مکتب محروم شدهاند تجلیل از روزمعلم تفاوتهای زیادی داشته است و در گذشته از این روز با برنامههای ویژه و تقدیر از معلمان تجلیل می شد و حالا هیچ یکی از اینها باقی نمانده است.
مروه از خاطرات تجلیل روزمعلم سهسال پیش چنین حکایت می کند «همه کوچه مملو از دختران دانشآموز بود آنها لباسهای شیک پوشیده و بر دست تان همه شان تحفه و خوردنیهای متنوع بود، استادان نیز به چهرههای خوشحال به صنف میامدند و با خواندن ترانهها این روز را جشن می گرفتیم».
این دانشآموز از اینکه در این سال نیز نتوانست به مکتب بروند و از روز معلم تجلیل کند سخت نگران شده و می گویند که «دلم برای استادان و آن روزها تنگ شده است».
یکی از معلمین در ولایت کابل که نخواست نامش در گزارش ذکر شود در صحبت با خامه پرس گفت که ۳۸ سال منحیث معلم در یکی از مکاتب شهر کابل تدریس کرده و حالا وضعیت بد اقتصادی زندگی را برایش دشوار ساخته است.
به گفته او حالا وضعیت مکاتب نسبت به گذشته تغییر کرده و شمار معلمان به دلیل مهاجرت به کشورهای مثل پاکستان کاهش یافته است.
او می افزاید دختران دانشآموز نسبت به بسته بودن دروازدههای مکاتب ناامیدی زیادی داشته و شماری آنان پشت خانه او آمده و می پرسند مکاتب برای دختران چی باز خواهد شد؟
این خانم با اشاره به اینکه بسته ماندن دوازههای مکاتب چی اثرات بر روحیه دختران داشته تاکید می کند که « یکی از دختران دانشآموز از فشارهای زیاد دچار حمله عصبی و بیهوش می شد».
این آموزگار نیز از مشکلات اقتصادی شکایت داشته می گوید که کرایه خانه و هزینه بلند خانواده زندگی را برایش دشوار ساخته است.
این در حالی است که از روزجهانی معلم با حضور شماری از مقامهای دولتی و استادان معارف در لیسه امانی شهرکابل بدون حضور هیچ معلم زن تجلیل شد.
گفتنی است که عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست الوزرا امارت اسلامی در این مراسم با اشاره به اینکه معاش معلمان اندک است تاکید کرده که حکومت سرپرست اکنون توانایی تغییر در معاشات آنان را ندارند.