بازار کهنه بامیان در مقابل مجسمه تاریخی صلصال در شهر بامیان قرار دارد و از جمله ساحات سرخ این شهر به شمار می‌رود که بر اساس قانون میراث‌های فرهنگی جهان، ساخت و ساز در این ساحه ممنوع است.
آغاز بازسازی شهر کهنه بامیان توسط طالبان با اعتراضات گسترده شهروندان افغانستان در شبکه‌های اجتماعی مواجه شده است.
شهروندان افغانستان می‌گویند که بازار کهنه بامیان شامل ماستر پلان فرهنگی این شهر و ساحه سرخ به شمار می‌رود و هیچ‌کس، به شمول دولت‌ها، حق ندارند که بدون مشوره متخصصین باستان شناسی و سازمان جهانی یونسکو، به صورت خود سرانه ساخت و ساز و کندن کاری را در این ساحه آغاز کند.
یکی از فرهنگیان شهر بامیان به شرط محفوظ ماندن هویتش به خبرنگار شفقنا گفت بازسازی بازار کهنه بامیان از سوی طالبان، شهر بامیان را در معرض خطر حذف از فهرست سازمان یونسکو قرار خواهد داد.
او افزود که علاوه بر این، بازسازی در یک ساحه سرخ باستانی، زمینه را برای تاراج و غارت آثار باستانی بامیان فراهم خواهد کرد.
این در حالی است که از تسلط طالبان بر افغانستان تاکنون، چندین گزارش در مورد کندن کاری‌های غیرقانونی در ساحات تاریخی بامیان، منتشر شده است.
بر اساس این گزارش‌ها، طالبان به خبرنگاران و شهروندان اجازه بازدید از محلاتی را که کندن‌کاری غیرقانونی جریان داشت، نمی‌دادند و شماری از کسانی که مشغول کندن‌کاری در ساحات باستانی بامیان بودند، با زبان‌های رایج افغانستان آشنا نبودند و نمی‌توانستد به این زبان‌ها تکلم کنند.
در آن زمان نیز شهروندان افغانستان طالبان را به همدستی با قاچاقچیان آثار تاریخی و باستانی افغانستان متهم کردند و گفتند که این گروه زمینه تاراج آثار باستانی کشور را فراهم می‌کند.
یونسکو سکوت نکند
شهروندان افغانستان از سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) می‌خواهند که در قبال ساخت و ساز خودسرانه طالبان در ساحه سرخ شهر بامیان، سکوت اختیار نکند و اعتراض کند.
یکی از شهروندان بامیان در صفحه فیسبوک خود نوشته است که: «بامیان فراموش شده است، آخرین تلاش‌ها برای تخریب سیمای فرهنگی بامیان جریان دارد، سازمان یونسکو اگر هنوز به ادای مسئولیت خود متعهد باشد، دیر نشده است.»
شهروند دیگر افغانستان نوشته است که: «بر اساس قانون کمیته جهانی میراث‌های فرهنگی، ساخت و ساز در محل بازار کهنه بامیان ممنوع است. طالبان با استفاده از مردم محل که با فقر و گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کنند، در حال تکرار جنایتی است که سال‌ها قبل مرتکب شدند. در این میان، نهادهای مسئول بین‌المللی، خواب رفته تر از آن است که فکر می‌کردیم.»
یکی دیگر از شهروندان افغانستان نیز نوشته است که:« پس از انهدام دو پیکره عظیم بودای بامیان توسط طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی، این دومین جفای بزرگ و غیرقابل جبران آنها در حق میراث‌های فرهنگی و تاریخی این کشور است.»
شهر بامیان در مرکز افغانستان، یک شهر تاریخی و باستانی است و ساحات مشخصی از این شهر به لحاظ تاریخی و از سوی سازمان میراث‌های فرهنگی جهان به عنوان «ساحه سرخ» تعیین شده است که ساخت و ساز و هرگونه تغییر در آن، ممنوع است.
با آغاز بازسازی بازار کهنه بامیان از سوی طالبان، شهروندان افغانستان می‌گویند که یکبار دیگر شاهد تکرار تاریخ و از بین بردن میراث‌های تاریخی این شهر هستند و سازمان ملل و کشورهای جهان نباید در این زمینه سکوت کنند.
طالبان چگونه مجسمه‌های بودا را تخریب کردند؟
گروه طالبان پس از به قدرت رسیدن در افغانستان در سال ۱۹۹۶، در تلاش از بین بردن میراث‌های تاریخی و فرهنگی افغانستان بودند.
ملا محمد عمر، رهبر پیشین طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی فتوای تخریب مجسمه‌های بودای بامیان را صادر کرد و نیروهای این گروه در ۱۱ ماه مارچ همان سال، به روی مجسمه‌های غول پیکر بامیان آتش گشودند و در شامگاه روز یازدهم مارچ از این دو مجسمه بزرگ، دو حفره خالی باقی مانده بود.
در آن سال، طالبان شماری از شهروندان بامیان را مجبور کردند که مواد منفجره را حمل کنند و در بدنه مجسمه‌های بزرگ بودا، جاسازی کنند.
در آن زمان، سازمان ملل متحد و کشورهای مختلف به تصمیم طالبان برای تخریب مجسمه‌های بودا در بامیان، اعتراض کردند، اما طالبان به هیچ یک از این اعتراضات توجه نکردند و این مجسمه‌ها را تخریب کردند.
اکنون نیز طالبان شهروندان بامیان را مجبور به ساخت و ساز در ساحه باستانی این شهر می‌کند، اما سازمان های بین المللی هنوز واکنشی در این مورد نشان نداده‌اند.
شهروندان و فعالین فرهنگی بامیان می‌گویند که نگران تخریب کامل ساحه تاریخی بازار کهنه بامیان هستند و از سازمان ملل و سایر کشورهای جهان می‌خواهند که نگذارند که این ساحه تاریخی نیز به سرنوشت مجسمه‌های بودا گرفتار و تخریب شود.
