گزارش‌های نگران‌کننده طی سالهای متوالی از آمار رو به افزایش مرگ‌و میر ماداران و نوزادان در افغانستان خبر می‌دهند. بر اساس تازه‌ترین گزارش سازمان ملل، در هر ۱۰۰ هزار زایمان در افغانستان ۶۹۹ مورد مرگ و میر ثبت می شود.
دفتر هماهنگ کننده سازمان ملل متحد (اوچا) به نقل از داکتر سحر، رییس بخش صحی سازمان ملل متحد در افغانستان تاکید کرده که پس از آغاز حاکمیت دوباره امارت اسلامی در افغانستان تقریبا سیستم صحی در این کشور «فلج» شده است.
داکتر سحر گفته که فرار اجباری بسیاری از زنان متخصص بخش صحت پس از برگشت امارت اسلامی «شکاف در سیستم صحی» این کشور ایجاد کرده است. به گفته‌ی او، «اگر افغانستان خواهان افزایش دسترسی مادران و کودکان به خدمات صحی است، به کارمندان صحی بیشتر نیاز است».
زنان پس از بازگشت طالبان به قدرت با انواعی از محرومیت‌ها و محدودیت‌ها مواجه شده‌اند. عدم دسترسی به مراکز صحی یکی از محرومیت‌هایی است که با تبعات «ویرانگر»ی همراه شده است.
شماری از زنانی که طی دو سال گذشته تجربه زایمان و مراجعه به مراکز صحی را داشته‌اند در گفتگو با خامه پرس از عدم پرسونل متخصص و نبود امکانات لازم شکایت کردند.
صفیه (مستعار) خانم سی سالهای که صاحب دو فرزند است به خامه پرس گفت: در مرکز صحی که برای ولادت طفل خود رفته بودم زنان زیادی از مناطق دور دست افغانستان را در آنجا دیدم. امکانات شفاخانه بسیار اندک بود و تعداد بیماران بسیار زیاد.
او می‌گوید به دلیل بی‌توجهی و عدم مسکلی بودن پرسونل آن شفاخانه «خیلی ترسیده بودم که جان خودم یا طفلم را از دست ندهم.»
صفیه می افزاید در مراکز صحی که او طی دو سال گذشته مراجعه کرده، چندین زن و نوزاد را دیده که در مقابل چشمانش او جان خود را از دست داده‌اند. او می خواهد که برای جلوگیری از مرگ مادران و نوزادان در هر منطقه مراکز صحی رایگان و مجهز برای زنان تاسیس شود.
سخنگوی وزارت صحت عامه امارت در پیوند به گزارش اوچا در صحبت با خامه پرس این گزارش را «بی‌اساس» خوانده مدعی شد که پس از به قدرت رسیدن امارت اسلامی «توجه خاص» در بخش صحت مادران و نوزادان در کشور صورت گرفته است.
او می افزاید که توجه به جلوگیری از مرگومیر مادران در کشور از پلان‌های مهم این وزارت است و تا پایان سال جاری ۱۵۰ مرکز صحی را در کشور ایجاد خواهند کرد.
این در حالی است که بر اساس گزارش‌ها تا سال ۲۰۲۰ میزان مرگومیر مادران در افغانستان ۶۶۱ مورد از هر ۱۰۰ هزار نفر بود که این رقم در سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ به بالاتر از یک هزار مورد در هر ۱۰۰ هزار زن رسیده است.
