تهیه شده توسط: مهره‌ناز بختیاری
افراد یا جوامعی که تصمیم به مهاجرت گرفته‌اند، اطلاعاتی از مهاجران قبلی دریافت می‌کنند، با آنها تماس می‌گیرند و شبکه‌های ارتباطی مختلفی را در طول و بعد از فرآیند مهاجرت ایجاد می‌کنند، به اجتناب از برخی خطرات و کاهش هزینه‌هایی که ممکن است مهاجران تجربه کنند، کمک می‌کنند.
واضح است که پناهندگان ایرانی نیز مانند هر جامعه مهاجری فرآیندهای مشابهی را تجربه می کنند. مردم متاثر از سیاست های جمهوری اسلامی ایران مسیر مهاجرت را ترجیح می دهند. در جنبش مهاجرت ایران که ترکیه یک کشور ترانزیتی است، دنیزلی یکی از شهرهای اقماری است که پناهندگان ترانزیت در آن در چارچوب سیاست های مهاجرتی ترکیه تعیین شده است.
اما به دلیل تغییر سیاست‌های مهاجرتی سازمان ملل و سایر کشورها، مهاجران ایرانی نتوانستند به کشورهای ثالث بروند و در بلاتکلیفی در دنیزلی باقی ماندند.
از طرفی مهاجرت‌های اخیر نیز به قصد اقامت در ترکیه اتفاق می‌افتد. این وضعیت آشفته باعث ایجاد یک روند هماهنگی اجتماعی در دنیزلی، اسکان برای چندین سال و ایجاد یک جمعیت فرعی در داخل شهر شد.
هدف این گزارش، آشکارسازی سرمایه اجتماعی و شبکه‌های ارتباطی است که پناهندگان ایرانی که در دنیزلی زندگی می‌کنند و زیرجمعیتی با محتوای ناهمگن تشکیل می‌دهند، در طول فرآیندهای سازگاری اجتماعی پیش از مهاجرت، مهاجرت و پس از مهاجرت دارند و از آن استفاده می‌کنند.
برای این منظور از روش تحقیق کیفی استفاده شد و داده ها با انجام مصاحبه عمیق با ۱۰ نفر از ایرانیان که از طریق نمونه گیری تصادفی به دست آمده بودند، از طریق فرم مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. این ۱۰ نفر از خانواده ها و افراد مختلف در خانه های مختلف زندگی می کردند تا به سرمایه های اجتماعی مختلف دسترسی داشته باشند.
در نتایج کار؛ مشخص شده است که در سرمایه اجتماعی و شبکه‌های روابط ایرانیان سال‌ها پیش و مهاجران اخیر به دنیزلی تفاوت‌هایی وجود دارد و ثابت شده است که این تفاوت‌ها بر روند سازگاری اجتماعی تأثیر می‌گذارد.
براساس آمار اداره مهاجرت ترکیه از سال 2018، جمعیتی بین هشت هزار تا ده هزار نفر در دنیزلی وجود دارد. ایرانیان بسیارند 2017). بنابراین انجام مطالعه به طور خاص در دنیزلی معنادار به نظر می رسد.
همچنین وضعیت پناهندگان ایرانی ساکن در استان دیگری قبل از آمدن به دنیزلی، آگاهی آنها، برداشت آنها از شهر، دلایل انتخاب آنها و میزان تأثیر آنها از شبکه های ارتباطی قبل از مهاجرت نیز بررسی شد.
فهمیده شد که افراد مورد مصاحبه عمدتاً بدون اینکه در استان دیگری زندگی کرده باشند به دنیزلی آمده اند. مشاهده شده است که مهاجران سابق از طریق سازمان ملل به این شهر فرستاده شده و بدون هیچ شبکه ارتباطی و سرمایه اجتماعی در دنیزلی ساکن شده اند، اما شبکه های ارتباطی و سرمایه اجتماعی پناهندگان تازه وارد در حین انتخاب اهمیت پیدا کرده است. مهاجران در این مورد از عبارات زیر استفاده می کنند:
شخص اول «نه، من فقط در آنکارا بودم. وقتی در آنکارا اقدام می کنید به شما می گویند که مثلا می توانید در این شهر زندگی کنید. گفتند دنیزلی آمدم اینجا.
شخص دوم «من استان دنیزلی را انتخاب نکردم. سازمان ملل استان دنیزلی را انتخاب کرد. این اختیار اکنون در دست اداره مهاجرت است. به همین دلیل است که مردم خودشان را انتخاب می کنند یا پرونده هایشان شهر به شهر دست به دست می شود. در سال 2012، خارجی ها در جمهوری ترکیه زیاد نبودند، سازمان ملل در حال انتخاب استان ها بود.
شخص سوم «من به آنکارا رفتم. من به سازمان ملل رفتم و 8 ماه در نوشهیر زندگی کردم. من را به آنجا فرستاد. شهرمو عوض کردم من یک دوست در دنیزلی دارم. آنها از اقوام دور من بودند. “من اینجا آمدم زیرا او اینجاست.”
شخص چهارم «ما به استانبول رفتیم. اما من آنجا زندگی نکردم. دولت ما را به دنیزلی نفرستاد، خودمان آمدیم. از دوستان شنیدیم که اینجا ایرانی زیاد است. گفتیم: باشه پس بیا بریم اونجا.
شخص پنچم «ما در استانبول بودیم. بعد یکی از بستگان ما در دنیزلی است. برای بازدید آمدیم و خوشمان آمد. همچنین در استانبول خانه ها گران است، همه چیز گرون است، دنیزلی ارزان است، ما آمدیم اینجا.»
شخص ششم «نه، ما در استان دیگری زندگی نمی کردیم. می دانستم در دنیزلی دوستی دارم، به همین دلیل او را دوست داشتیم.
شتخص هفتم: «اول به وان رفتم. یک سال آنجا ماندم. بعد در دنیزلی دوستی داشتم. گفت: این جا زیباتر است، کار زیاد است و می توانی مسیحی هم باشی. به همین دلیل به اینجا آمدم.»
شخص هشتم: «دوستان ایرانی چون خانه نداشتیم به ما کمک کردند. دوباره بعد از گروه های آنلاین رو در رو همدیگر را دیدیم. “ما ملاقات کردیم و آنها خانه ای پیدا کردند.”
شخص نهم: «یک ایرانی کمک کرد. من با یک نفر صحبت کردم. او یک ایرانی بود که در اینجا با او آشنا شدم. وقتی دنبال خانه می گشتم با او ملاقات کردم. ایرانی ها به هر حال همدیگر را می شناسند، وقتی می آییم به آنها می گوییم چه کسی چه کاری انجام می دهد، چه کسی مشغول املاک و مستغلات است و آنها به ما کمک می کنند. به همین دلیل اعلام من مستقیماً در اینترنت ظاهر شد. یک گروه بود. من در آن گروه قرار گرفتم. پرسیدم به خانه نیاز دارم. اینطوری با آن رفتار کردم.»
شخص دهم: “قبل از اینکه به دنیزلی بیایم، دوستم اینجا برای من خانه پیدا کرد و من اینگونه آمدم.”
همانطور که در بالا گفته شد، هیچ استانداردی در بین ایرانیان در رابطه با روابط و سرمایه اجتماعی در فرآیند هماهنگی اجتماعی وجود ندارد. در حالی که برخی از آنها تمایلی به ملاقات با ایرانیان ندارند، برخی دیگر اظهار می کنند که آنها را به عنوان خانواده می بینند.
این وضعیت به عنوان داده های مختلف ظاهر می شود. در نهایت وجود عضویت در سازمان های مردم نهاد یا گروه ها و تشکل های مشابه در شهر که ممکن است این قابلیت را داشته باشند که زمینه ساز ایجاد شبکه ای از روابط و تامین سرمایه اجتماعی برای افراد باشد، مورد تردید قرار گرفت و سوالاتی در این خصوص مطرح شد.
در رابطه با موضوع، اطلاع رسانی شده است که شعبه ای از انجمن SGDD/ASAM (انجمن همبستگی با پناهجویان و مهاجران) در دنیزلی وجود دارد و پناهندگان ایرانی می توانند به عضویت این انجمن درآیند. با این حال، مشخص شده است که عضویت به طور کلی محقق نمی شود یا تصور می شود که غیرعملکردی باشد.
وضعیت مورد بحث اسکان ایرانیان در شهرهای ترکیه را به شدت متحول کرده و با تغییر دنده، روند سازگاری آغاز شده است.
اگرچه هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا دیاسپورای جدیدی در ترکیه شکل خواهد گرفت یا خیر، اما بدیهی است که ایرانیان یک جامعه دائمی و اجتناب ناپذیر زندگی مشترک را تشکیل داده اند.
بنابراین، بررسی پدیده هایی که پناهندگان ایرانی در ترکیه در هماهنگی اجتماعی ابزار می کنند، ضروری می شود.
مفهوم سرمایه اجتماعی، که چارچوب نظری مطالعه را تشکیل می دهد، دقیقاً در خدمت این ایده است. سرمایه اجتماعی، که افراد را قادر می‌سازد تا مشاغل روزانه خود را به شیوه‌ای کم‌مخاطره و مقرون به صرفه ایجاد کنند، چه مهاجرت کنند یا نه، می‌تواند به عنوان ابزاری مفید در فرآیند سازگاری پناهندگان دیده شود.
از سوی دیگر، نظریه شبکه‌های رابطه‌ای، یکی از نظریه‌های اساسی مهاجرت، با ایده‌های مشابهی پدید آمده است و می‌توان از آن به صورت ادغام شده با سرمایه اجتماعی استفاده کرد.
وضعیت مورد بحث اسکان ایرانیان در شهرهای ترکیه را به شدت متحول کرده و با تغییر دنده، روند سازگاری آغاز شده است.
اگرچه هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا دیاسپورای جدیدی در ترکیه شکل خواهد گرفت یا خیر، اما بدیهی است که ایرانیان یک جامعه دائمی و اجتناب ناپذیر زندگی مشترک را تشکیل داده اند.
بنابراین، بررسی پدیده هایی که پناهندگان ایرانی در ترکیه در هماهنگی اجتماعی ابزار می کنند، ضروری می شود.
مفهوم سرمایه اجتماعی، که چارچوب نظری مطالعه را تشکیل می دهد، دقیقاً در خدمت این ایده است. سرمایه اجتماعی، که افراد را قادر می‌سازد تا مشاغل روزانه خود را به شیوه‌ای کم‌مخاطره و مقرون به صرفه ایجاد کنند، چه مهاجرت کنند یا نه، می‌تواند به عنوان ابزاری مفید در فرآیند سازگاری پناهندگان دیده شود.
از سوی دیگر، نظریه شبکه‌های رابطه‌ای، یکی از نظریه‌های اساسی مهاجرت، با ایده‌های مشابهی پدید آمده است و می‌توان از آن به صورت ادغام شده با سرمایه اجتماعی استفاده کرد.
در نتیجه این مطالعه، شبکه‌های ارتباطی، سرمایه اجتماعی و تجهیزات سرمایه‌گذاری اجتماعی پناهندگان ایرانی که در دنیزلی پناه گرفته‌اند و به نظر می‌رسد سال‌ها در پناهگاه هستند، آشکار می‌شود. شناخت این سرمایه‌های اجتماعی می‌تواند برای ارائه سرنخ‌هایی در مورد هماهنگی اجتماعی پناهندگان و افزایش آگاهی در حین تدوین سیاست‌های مختلف مهم تلقی شود.
*این گزارش خبری با حمایت روزنامه نگاران برای حقوق بشر «JHR» تهیه شده است.
شما باید داخل شوید برای نوشتن دیدگاه.