موضع‌گیری‌های ایران در قبال مساله آب هیرمند، هر روز جدی‌تر می‌شود. در یک هفته اخیر، از نماینده خامنه ی رهبر جمهوری اسلامی ایران شروع تا سفیر، وزیر خارجه و بالاخره الفاظ تند و اخطار گویانه رئیس جمهوری ایران امروز پیوسته پیام جدی و هشدار آمیز را به تالبان داده‌اند. به این حجم و پیمانه موضع‌گیری تند و پیوسته در یک ظرف زمانی کوتاه در روابط بین‌المللی کشورها بی‌سابقه است. این ادبیات، ادبیات جنگی است. در واقع ایران، تالبان را مستقیم به جنگ فرا می‌خواند.
گرچه من باور ندارم که به این زودی ها جنگ آغاز شود.
از این بگومگوها چنین بر می‌آید که کشور ایران و تالبان در مسیر جنگ قرار گرفته‌اند.
که باز فکر میکنم این جنگ در حال حاضر صورت نخواهد گرفت ولی در دراز مدت میتواند یک مشکل باشد.
تا جایی‌که به ایران بر می‌گردد، موضوع آب برای این کشور جزو مباحث مربوط به امنیت ملی است. یعنی ایران جنگ برای آب را بخشی از تلاش‌ها برای تامین امنیت ملی خود می‌داند و آمادگی آن را دارد که برای تامین آب بجنگد.
حالا بر میگردیم که ایران چه آله فشار را بالای افغانستان و تالبان دارد ؟
همه میدانیم که مهاجرین زیادی بی پناه در ایران زنده گی میکنند ایران میتواند این مهاجرین را اخراج کند و فشار بیاورد.
همچنین در صادرات و واردات بالای افغانستان تاثیر منفی خواهد گذاشت
تالبان هم از این مهاجرین طوریکه لازم است استقبال نخواهد کرد، و از طرف دیگر پیوند های که ایران در داخل افغانستان دارد میتواند به تالبان مشکل ایجاد کند.
گرچه بعد از تهدیدات رئیس جمهور ایران تالبان طی اعلامیه ی گفته اند که تهدید کردن ما به تاوان شماست.
من فکر میکنم این کشمکش ها بین ایران و تالبان تا حدی پیش خواهد رفت که ایران از مخالفین مسلح تالبان حمایت کند.
اما تالبان چه کرده میتوانند، تالبان شاید به ایرانی ها بگویند که ما حق آبه شما را میدهیم و با شما مذاکره میکنیم اما این حق آبه به چه حد ؟
آیا افغانستان به این آب ضرورت دارد یا ندارد ؟
به باور من تالبان تلاش خواهند کرد که با ایران در تقابل قرار نگیرند ولی ایران در این روز ها درک کرده است که تالب نمیتواند تا آخر با ما بماند.
بلکه تالبان با امریکا نزدیک است و آنچه را که ما طی دو سال سیاست بازی کرده ایم مخصوصا آقای کاظمی قمی سفیر ما بازی کرده اشتباه بزرگی بوده است.
بنا باور من این است که روابط ایران و طالبان به مشکل مواجه خواهد شد.
از سوی دیگر ایران علاقمند است که تالبان همین لحظه که دست شان زیر سنگ است به ما حق آبه بزرگ و خارج از صلاحیت بدهد.
مردم ایران فرض میکنیم، تالبان بشما حق آبه ی داد و با شما تعهد نامه را امضا کرد این از نگاه حقوق بین الدول چه جایگاه قانونی دارد ؟
تالبان را شما تا هنوز به رسمیت نشناخته اید، جامعه بین المللی به رسمیت نشناخته است اگر تا بشما حق آبه ی هم قایل شوند مانند که، با چین قرار دادی را امضا کرده اند که ما ایغور ها را نمی گذارم که به دولت چین مشکل ایجاد کنند.
بنا اگر تالبان با شما هم تعهد نامه ی را امضا کنند فردا که حکومت قانونی در افغانستان میاید که حتما آمدنی است همچو حق آبه ی را قبول میکند، آیا شما از آن استفاده میتوانید؟
ایرانی ها نه زور گیری کنید و نه خام بازی کنید، فقط انتظار بکشید تا در افغانستان حکومت قانونمندی بیاید بعد از آن مطابق نورم ها و کنوانسیون های بین المللی اگر حق آبه ی را مستحق بودید با حکومت قانونی مذاکره کنید این بازی ها شما را بجای نمی رساند.
