گزارش: وحیده نیازی
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، زنان و دختران از حق کار و آموزش در کشور محروم شدهاند. فعالیت های زنان در بخشهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی با محدودیت، موانع و چالش های زیادی مواجه شدهاست.
از زمانی که طالبان در ۱۵ آگوست/اوت ۲۰۲۱ برای بار دوم کنترل افغانستان را به دست گرفت، بیش از هر چیز توصیهها و فرمانهایی در مورد اعمال محدودیتها بر زنان صادر کرده است.
در میان زنانیکه از حق کار محروم شدهاند و اکنون هیچ درآمد ندارند، زنانی بیسرپرست هستند. این زنان که تنها نانآور خانوادههای شان بودند، اکنون شغل شان را از دست دادهاند و با مشکلات اقتصادی دستوپنجه نرم میکنند.
سلسله ایوبی، یکی از همین زنان است. او که پیش از تسلط طالبان در افغانستان، در ریاست برشنا در کابل کار میکرد، پس از تسلط این گروه، از وظیفه اش برکنار شده است.
ایوبی تنها سرپرست خانوادهی شش نفری است و چهار سال پیش همسرش را در اثر یک حمله انتحاری درشهرکابل از دست دادهاست. او که پنج کودک قد و نیم قد دارد، اکنون بیکار است و زندگی روزمره شان را به دشواری سپری میکند.
سلسله ایوبی میگوید:« کودکانام به غذا، لباس ، کتاب و قلم نیاز دارند، من بیش از دو سال است که بیکار شدهام. طالبان به زنان حق کار نمیدهند. من توان پرداخت مصارف زندگی کودکانام را ندارم. کودکانام وقتی به مکتب میروند و کودکان دیگر را میبینند، با گریه به خانه بر میگردند و از من لباس و قرطاسیه جدید میخواهند، اما من نمیتوانم، خواستههای شان را برآورده کنم.»
ایوبی به مدت 17 سال در ریاست برشنا ایفای وظیفه کردهاست و اکنون مانند هزاران زن دیگر افغان ناگزیر است که با شرایط طالبانی خود را سازگار نماید.
او میافزاید:« در جریان این دو سال که بیکار شدهام، در خانه بافندگی میکنم و لیف و جاکت میبافم و آن را توسط پسر بزرگ ام در بازار میفروشم. با پول آن مصارف اندک زندگی را برآورده میکنم. روزانه 100 تا 150 افغانی از آن عاید میکنم و پیشبرد زندگی با این مقدار پول بسیار دشوار است.
۲۰ فرمان طالبان که به طور سیستماتیک زنان را محدود کرده است نه تنها مانع کار بیشتر زنان در ادارههای دولتی و خصوصی شدهاست، بلکه زنان را از کار در موسسات غیردولتی و خارجی نیز منع کرده و در اخیرین مورد دستور بستهشدن آرایشگاههای زنانه را نیز داده است.
حمیرا صافی، پیش از دستور طالبان مبنی بر مسدود کردن آرایشگاههای زنانه، در ناحیه هفتم شهر کابل صالون آرایشگری داشت و از طریق آرایشگری مصارف زندگی خانوادهاش را برآورده میکرد.
به گفتهی صافی، از زمانیکه مجبور به بستهکردن آرایشگاهاش شدهاست، تا کنون هیچ منبع درآمد دیگر ندارد و با فقر و بیکاری روبرو است.
او که مسوولیت خانواده هشت نفری را به عهده دارد، میگوید:« من به جز همین آرایشگاه که اکنون بسته است، دیگر منبع و راهی درآمد ندارم. تمام امید خانواده من همین آرایشگاه بود و با درآمد آن مصارف زندگی را پرداخت میکردم، حالا با شرایط تاقط فرسای دست پنجه نرم میکنم.
با این حال شماری از فعالان حقوق بشر و زنان میگویند که با روی کار آمدن گروه طالبان در افغانستان، زنان قربانی اصلی سیاستهای سختگیرانه این گروه شدهاند و اکنون آنان از حقوق اولیه خویش محروم شدهاند.
از سوی دیگه نازنین یوسفزی، باشنده ولایت لغمان که اکنون درولایت کابل زنده گی می کند. به پنج مدت سال در در یک مکتب دولتی در بست هفت صفاکاری کار کرده است، او سرپرستی برادران و خواهرانش را به دوش دارد.
او از وضعيت زنده گی خود چنین روایت میکنید که “مشکلات زیادی در زندگی شخصی دارم، پدرم مریض است، وبه بیماری شکر مبتلا است توانایی تداوی او را نمیتوانم به ادویه نیاز دارد، همزمان من مصارف خریداری پول ادویه پدرم را ندارم. همانطور یکه مردان در جامعه حق دارند زنان هم حق دارند، اگر چنین ادامه پیدا کند ما به یک بحران بزرگی مواجه خواهم میشد.
نیلوفر ایوبی، فعال حقوق زن میگوید که جامعهی جهانی باید فشارهای بیشتری برای رفع محدودیتهای وضع شده از سوی طالبان علیه زنان، به طالبان وارد کنند.
او میافزاید که جامعه جهانی همچنان باید برای آموزش و توانمندسازی زنان و دختران افغان برنامههای مفید را راهاندازی کنند.
از سویی هم، صدف حکیمی، یکی دیگر از فعالان حقوق زن میگوید که اگر به زودترین فرصت به زنان و دختران حق کار و آموزش داده نشود، دستاوردهای چندین ساله زنان افغان از بین خواهد رفت و شهروندان افغانستان بار دیگر شاهد عقبگرد جبران ناپذیر خواهند بود.
او اضافه میکند:«محدودیتها در برابر زنان، سبب ناامیدی بیشتر خانوادهها از زندگی در افغانستان شده است. بسیاری از کسانی که در افغانستان زندگی میکنند از این وضع نگران هستند و شماری هم به دلیل تحصیل دخترانشان به فکر مهاجرت از کشور هستند.»
به گفته حکیمی، شماری زیادی از زنان سرپرست و تنها نان آور خانوادههای شان هستند و ممنوعیت کار، آنان را با مشکلات اقتصادی روبرو کردهاست و در نهایت این امر به افزایش میزان فقر در کشور تاثیر گذاشتهاست.
جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری از جمله سازمان ملل متحد و سازمان عفو بینالملل بارها از طالبان خواستار لغو محدودیتها در برابر زنان شدهاند، اما طالبان تا کنون به این خواستهها پاسخ مثبت ندادهاند.
حامد رسولی، تحلیلگر مسایل سیاسی میگوید که کار زنان به عنوان نیمی پیکر جامعه، برای پیشرفت و ترقی یک جامعه مهم است.
او میافزاید:« تا زمانی که طالبان موضع شان را در مورد آموزش و کار زنان تغییر ندهند و محدودیتها از بین نرود، جامعه جهانی حکومت آنان را به رسمیت نخواهد شناخت.»
طالبان درحالی زنان و دختران افغان را از کار و آموزش ممنوع کرده است که بربنیاد یک گزارشی از شبکه تحلیلگران افغانستان، دختران شماری از رهبران طالبان در خارج از کشور سرگرم آموزش در مراکز آموزشی اند.
این گزارش، در ماه فبروری سال 2022 به نشر رسیدهاست و در آن آمدهاست که دختران این رهبران در مکتبها و دانشگاههای قطر و پاکستان درحال آموزش اند.
این شبکه مدعی است که این گزارش را بربنیاد گفتگو با 30 نفر به شمول 9 تن از مقامات طالبان بهنشر رسانیده است.
شما باید داخل شوید برای نوشتن دیدگاه.